Chào các em! Hôm nay, chúng ta sẽ cùng giải chi tiết Bài 2 trang 14 trong sách giáo khoa Toán 10 tập 1, bộ sách Chân trời sáng tạo. Bài tập này sẽ giúp các em rèn luyện kỹ năng xác định tính đúng sai của mệnh đề và cách phát biểu mệnh đề phủ định của chúng. Đây là một bước rất quan trọng để các em làm quen với ngôn ngữ của logic toán học.
Xét tính đúng sai của các mệnh đề sau và phát biểu mệnh đề phủ định của chúng.
a) 2020 chia hết cho 3;
b) π < 3,15;
c) Nước ta hiện nay có 5 thành phố trực thuộc Trung ương;
d) Tam giác có hai góc bằng 450 là tam giác vuông cân.
Để giải quyết bài toán này, các em cần nắm vững hai khái niệm cơ bản:
Tính đúng sai: Một mệnh đề có thể là đúng (true) hoặc sai (false). Để xác định, các em cần dựa vào kiến thức toán học hoặc các sự thật khách quan.
Mệnh đề phủ định: Mệnh đề phủ định của một mệnh đề P, kí hiệu là Pˉ, là một mệnh đề trái ngược hoàn toàn về mặt logic với P.
Nếu P đúng thì sai.
Nếu P sai thì đúng.
Cách phát biểu phủ định thường là thêm từ "không", "không phải", "không là" hoặc đổi dấu bất đẳng thức (≤ thành > hoặc < thành ≥).
Dựa trên nguyên tắc này, chúng ta sẽ lần lượt xét từng câu một.
a) Gọi P: "2020 chia hết cho 3"
Ta có: 2 + 0 + 2 + 0 = 4 không chia hết cho 3 nên 2020 không chia hết cho 3
⇒ Mệnh đề P sai.
⇒ Mệnh đề phủ định của mệnh đề P là : "2020 không chia hết cho 3".
b) Gọi Q: "π < 3,15"
Ta có: π ≈ 3,14 < 3,15. Do đó mệnh đề Q là mệnh đề đúng.
Mệnh đề phủ định của mệnh đề Q là : "π ≥ 3,15".
c) Gọi H: "Nước ta hiện nay có 5 thành phố trực thuộc Trung ương"
Nước hiện có 85 thành phố, gồm 5 thành phố trực thuộc Trung ương là Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng, TP Hồ Chí Minh và Cần Thơ.
⇒ H là mệnh đề đúng.
Mệnh đề phủ định của mệnh đề H là : "Nước ta hiện nay không phải có 5 thành phố trực thuộc Trung ương".
d) Gọi K: "Tam giác có hai góc bằng 450 là tam giác vuông cân".
Xét tam giác ABC có:
Lại có:
⇒ Tam giác ABC vuông tại C
Mà nên tam giác ABC vuông cân tại C.
⇒ Mệnh đề K đúng.
Mệnh đề phủ định của mệnh đề K là : "Tam giác có hai góc bằng 450 không là tam giác vuông cân".
Qua bài tập này, các em đã rèn luyện được cách xác định tính đúng sai của các mệnh đề dựa trên kiến thức toán học và thực tế. Đồng thời, các em cũng đã học được cách phát biểu mệnh đề phủ định, một kỹ năng cơ bản và quan trọng trong logic.
• Xem thêm