Chào các em! Bài viết này sẽ hướng dẫn các em giải chi tiết Bài 6 trang 78 SGK Toán 10 thuộc bộ sách Chân trời sáng tạo tập 1. Đây là một bài toán thực tế, giúp chúng ta ứng dụng hệ thức lượng trong tam giác vuông và định lí côsin để tính khoảng cách giữa hai điểm.
Một người đứng ở trên một tháp truyền hình cao 352 m so với mặt đất, muốn xác định khoảng cách giữa hai cột mốc trên mặt đất bên dưới.
Người đó quan sát thấy góc được tạo bởi hai đường ngắm tới hai mốc này là 43°, góc giữa phương thẳng đứng và đường ngắm tới một điểm mốc trên mặt đất là 62° và điểm mốc khác là 54° (Hình 11). Tính khoảng cách giữa hai cột mốc này.
Để giải bài toán này, chúng ta sẽ thực hiện các bước sau:
Mô hình hóa bài toán: Coi tháp truyền hình là đoạn AD, hai mốc là B và C. Ta có hai tam giác vuông ABD và ACD, và một tam giác ABC.
Sử dụng hệ thức lượng: Áp dụng hệ thức lượng trong các tam giác vuông ABD và ACD để tính độ dài các cạnh AB và AC (đường ngắm).
Sử dụng định lí côsin: Áp dụng định lí côsin cho tam giác ABC để tính độ dài cạnh BC khi biết hai cạnh AB, AC và góc xen giữa chúng.
Gọi vị trí người đứng ở trên tháp truyền hình là A, hai cột mốc ở dưới đất lần lượt là B và C, chân tháp truyền hình là D.
Khi đó ta có các tam giác ABD và ACD vuông tại D.
,
,
và AD = 352 m.
Trong tam giác ABD vuông tại D ta có:
Trong tam giác ACD vuông tại D ta có:
Áp dụng định lí côsin cho tam giác ABC ta có:
BC2 = AB2 + AC2 – 2.AB.AC.
= 749,82 + 598,92 – 2.749,8.598,9. cos43° ≈ 264 044,9
Vậy khoảng cách giữa hai cột mốc khoảng 513,9 m.
Qua bài tập này, các em đã rèn luyện kỹ năng giải bài toán thực tế bằng cách kết hợp hệ thức lượng trong tam giác vuông và định lí côsin. Việc mô hình hóa bài toán thành các tam giác và áp dụng đúng công thức là chìa khóa để giải quyết một cách chính xác.
• Xem thêm: