Chào các em! Hôm nay, chúng ta sẽ cùng giải một bài toán ứng dụng rất thú vị trong sách giáo khoa Toán 10 tập 1, thuộc bộ sách Chân trời sáng tạo. Bài 4 trang 78 sẽ giúp các em thấy được sức mạnh của hệ thức lượng trong tam giác vuông khi được áp dụng để giải quyết các vấn đề thực tế, như tính chiều cao của một ngọn núi mà không cần phải leo lên đỉnh.
Tính chiều cao AB của một ngọn núi. Biết tại hai điểm C, D cách nhau 1 km trên mặt đất (B, C, D thẳng hàng), người ta nhìn thấy đỉnh A của núi với góc nâng lần lượt là 32° và 40° (Hình 9).
Để tính chiều cao AB của ngọn núi, chúng ta sẽ dựa vào các thông tin đã cho và sử dụng hệ thức lượng trong tam giác vuông.
Xác định các tam giác vuông: Bài toán có hai tam giác vuông chính là △ABC và △ABD, đều vuông tại B.
Đặt ẩn: Gọi độ dài cạnh BD là x. Từ đó, ta có thể biểu diễn các cạnh khác theo x.
Lập hệ phương trình: Sử dụng hệ thức lượng (cụ thể là hàm tan) cho cả hai tam giác vuông để biểu diễn chiều cao AB theo x và các góc đã biết.
Giải phương trình: Từ hai biểu thức của AB, chúng ta sẽ lập một phương trình để tìm giá trị của x. Sau khi có x, ta dễ dàng tính được chiều cao AB.
Đặt BD = x km, khi đó ta có CB = BD + CD = x + 1.
Trong tam giác ABC vuông tại B ta có:
(1)
Trong tam giác ABD vuông tại B ta lại có:
(2)
Từ (1) và (2) ta có:
Suy ra AB = x.tan40° ≈ 2,92.tan40° ≈ 2,45 km.
Vậy chiều cao AB của một ngọn núi khoảng 2,45 km.
Bài toán này là một ví dụ tuyệt vời về việc áp dụng kiến thức hình học vào thực tế. Bằng cách sử dụng hệ thức lượng trong tam giác vuông, chúng ta có thể dễ dàng giải quyết các bài toán đo đạc mà không cần các dụng cụ phức tạp. Nắm vững kỹ năng mô hình hóa này sẽ giúp các em giải quyết nhiều vấn đề tương tự trong cuộc sống.
• Xem giải bài tập Toán 10 Chân trời sáng tạo SGK tập 1 cùng chuyên mục