Chào các em! Bài toán 1.1 trang 11 trong sách giáo khoa Toán 10, tập 1, bộ sách Kết nối tri thức sẽ giúp các em củng cố khái niệm nền tảng của logic toán học: mệnh đề. Việc phân biệt mệnh đề với các câu thông thường là bước đầu tiên để học tốt chương trình này.
Trong các câu sau, câu nào là mệnh đề?
a) Trung Quốc là nước đông dân nhất thế giới;
b) Bạn học trường nào?
c) Không được làm việc riêng trong giờ học;
d) Tôi sẽ sút bóng trúng xà ngang.
Để giải bài toán này, các em cần nhớ lại định nghĩa của một mệnh đề.
Mệnh đề là một câu khẳng định có thể xác định được tính đúng hoặc tính sai của nó.
Dựa vào định nghĩa này, chúng ta sẽ xét từng câu để xem câu đó có phải là một mệnh đề hay không.
Câu khẳng định: Chỉ những câu khẳng định mới có thể là mệnh đề. Các câu hỏi, câu cảm thán, câu mệnh lệnh không phải là mệnh đề.
Tính đúng sai: Một câu khẳng định phải có thể xác định được là đúng hay sai (dù chúng ta chưa biết chính xác đáp án).
a) "Trung Quốc là nước đông dân nhất thế giới"
Đây là một câu khẳng định.
Chúng ta có thể xác định được tính đúng sai của nó. (Đây là một câu khẳng định đúng, dựa trên các số liệu thống kê).
Kết luận: Đây là một mệnh đề.
b) "Bạn học trường nào?"
Đây là một câu hỏi.
Một câu hỏi không thể xác định tính đúng sai.
Kết luận: Đây không phải là một mệnh đề.
c) "Không được làm việc riêng trong giờ học"
Đây là một câu mệnh lệnh.
Một câu mệnh lệnh không thể xác định tính đúng sai.
Kết luận: Đây không phải là một mệnh đề.
d) "Tôi sẽ sút bóng trúng xà ngang"
Đây là một câu khẳng định, nhưng không thể xác định được tính đúng sai của nó tại thời điểm nói. Nó phụ thuộc vào sự kiện trong tương lai và yếu tố ngẫu nhiên.
Kết luận: Đây không phải là một mệnh đề.
Qua bài tập này, các em đã phân biệt được đâu là mệnh đề và đâu không phải. Hãy luôn nhớ rằng, một câu được coi là mệnh đề khi và chỉ khi nó là một câu khẳng định và có thể xác định được tính đúng hoặc tính sai của nó.
• Xem thêm: