Chào các em! Hôm nay, chúng ta sẽ cùng giải chi tiết Bài 7 trang 18 trong sách giáo khoa Toán 12 tập 1, bộ sách Chân trời sáng tạo. Đây là một bài toán ứng dụng thực tế rất hay, giúp các em thấy được vai trò của đạo hàm trong việc giải quyết các bài toán tối ưu về hình học. Cụ thể, chúng ta sẽ tìm kích thước của một hộp sữa sao cho diện tích vật liệu để làm hộp là nhỏ nhất.
Hộp sữa 1l được thiết kế dạng hình hộp chữ nhật với đáy là hình vuông cạnh x cm. Tìm x để diện tích toàn phần của hộp đó nhỏ nhất.
Để giải quyết bài toán tối ưu này, các em cần làm theo các bước sau:
Thiết lập hàm số:
Gọi các kích thước của hộp sữa là các biến.
Sử dụng dữ kiện về thể tích để biểu diễn một biến (chiều cao) theo biến còn lại (cạnh đáy).
Lập hàm số biểu thị diện tích toàn phần của hộp theo một biến duy nhất.
Tìm giá trị nhỏ nhất của hàm số:
Tìm đạo hàm của hàm số diện tích toàn phần.
Giải phương trình đạo hàm bằng 0 để tìm các điểm tới hạn.
Lập bảng biến thiên để xác định điểm mà tại đó diện tích đạt giá trị nhỏ nhất.
Kết luận: Dựa vào kết quả vừa tìm được, xác định kích thước cạnh đáy để diện tích toàn phần nhỏ nhất.
Gọi chiều cao của hộp là h (cm), h > 0.
V = 1l = 1000cm3
Khi đó, thể tích của hộp là: V = hx2
hay:
Diện tích toàn phần của hộp là: S(x) = Stp = Sxq + Sđáy
Bài toán trở thành tìm giá trị nhỏ nhất của hàm số S(x) khi x > 0.
Tập xác định: D = (0; +∞)
Bảng biến thiên:
Từ bảng biến thiên, ta thấy:
Vậy x = 10cm thì diện tích toàn phần của hộp nhỏ nhất và bằng 600 cm2
Qua bài toán này, các em đã thấy được cách chuyển đổi một bài toán tối ưu hình học thành một bài toán tìm giá trị nhỏ nhất của hàm số bằng đạo hàm. Đây là một phương pháp rất hiệu quả và được áp dụng rộng rãi trong thực tế.
• Xem thêm: