Chào các em! Bài viết này sẽ hướng dẫn các em giải chi tiết Bài 3 trang 85 SGK Toán 12 thuộc bộ sách Chân trời sáng tạo tập 1. Bài toán này giúp chúng ta ôn tập cách tính các số đặc trưng của mẫu số liệu ghép nhóm, bao gồm khoảng biến thiên, khoảng tứ phân vị và độ lệch chuẩn.
Dũng là học sinh rất giỏi chơi rubik, bạn có thể giải nhiều loại khối rubik khác nhau. Trong một lần tập luyện giải khối rubik 3x3, bạn Dũng đã tự thống kê lại thời gian giải rubik trong 25 lần giải liên tiếp ở bảng sau:
a) Khoảng biến thiên của mẫu số liệu ghép nhóm nhận giá trị nào trong các giá trị dưới đây:
A. 6 B. 8
C. 10 D. 12
b) Khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm là:
A. 10,75 B. 1,75
C. 3,63 D. 14,38
c) Độ lệch chuẩn của mẫu số liệu ghép nhóm có giá trị gần nhất với giá trị nào dưới đây?
A. 5,98 B. 6
C. 2,44 D. 2,5
Đề bài cho bảng tần số ghép nhóm về thời gian giải rubik của Dũng. Bài toán có ba yêu cầu trắc nghiệm:
a) Tính khoảng biến thiên (R): Là hiệu giữa giá trị lớn nhất và giá trị nhỏ nhất của mẫu số liệu.
b) Tính khoảng tứ phân vị (ΔQ): Là hiệu giữa tứ phân vị thứ ba (Q3) và tứ phân vị thứ nhất (Q1). c) Tính độ lệch chuẩn (S): Là căn bậc hai của phương sai (S2).
Chúng ta sẽ sử dụng các công thức ước lượng cho dữ liệu ghép nhóm để giải quyết từng phần.
a) Đáp án đúng là: C
Khoảng biến thiên của mẫu số liệu ghép nhóm là:
R = 18 – 8 = 10 (giây).
b) Đáp án đúng là: C
Cỡ mẫu n = 25.
Gọi x1; x2; …; x25 là mẫu số liệu gốc về thời gian giải rubik trong 25 lần giải liên tiếp được xếp theo thứ tự không giảm.
Ta có x1; …; x4 ∈ [8; 10), x5; …; x10 ∈ [10; 12), x11; …; x18 ∈ [12; 14),
x19; …; x22 ∈ [14; 16), x23; …; x25 ∈ [16; 18).
Tứ phân vị thứ nhất của mẫu số liệu gốc là (x6 + x7) ∈ [10; 12).
Do đó, tứ phân vị thứ nhất của mẫu số liệu ghép nhóm là:
Tứ phân vị thứ ba của mẫu số liệu gốc là (x19 + x20) ∈ [14; 16).
Do đó, tứ phân vị thứ ba của mẫu số liệu ghép nhóm là:
Khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm là:
∆Q = Q3 – Q1 = 14,375 – 10,75 = 3,625 ≈ 3,63.
c) Đáp án đúng là: C
Ta có bảng sau:
Thời gian giải rubik (giây) |
[8; 10) |
[10; 12) |
[12; 14) |
[14; 16) |
[16; 18) |
Giá trị đại điện |
9 |
11 |
13 |
15 |
17 |
Số lần |
4 |
6 |
8 |
4 |
3 |
Số trung bình của mẫu số liệu ghép nhóm là:
Phương sai của mẫu số liệu ghép nhóm là:
S2 = (4∙92 + 6∙112 + 8∙132 + 4∙152 + 3∙172) – (12,68)2 = 5,9776.
Độ lệch chuẩn của mẫu số liệu ghép nhóm là:
Qua bài tập này, các em đã rèn luyện các kỹ năng thống kê cơ bản:
Tính khoảng biến thiên, khoảng tứ phân vị và độ lệch chuẩn từ mẫu số liệu ghép nhóm.
Vận dụng các công thức ước lượng để tìm các số đặc trưng. Việc nắm vững các công thức này là chìa khóa để phân tích và xử lý dữ liệu một cách chính xác.
• Xem thêm: