Hình học giải tích trong không gian Oxyz không chỉ xoay quanh các phép toán véc-tơ mà còn áp dụng để xác định tọa độ các điểm trong các hình khối quen thuộc. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn giải quyết Bài 9 trang 65 Toán 12 tập 1 sách Chân trời sáng tạo, một bài toán điển hình về hình hộp chữ nhật, giúp bạn củng cố kiến thức về tọa độ và độ dài trong không gian.
Trong không gian Oxyz, cho hình hộp chữ nhật OABC.O'A'B'C' như Hình 1, biết B'(2; 3; 5).
a) Tìm tọa đọ các đỉnh còn lại của hình hộp
b) Tính độ dài đường chéo OB' của hình hộp chữ nhật đó.
Bài toán này dựa trên việc hiểu rõ cấu trúc của hình hộp chữ nhật trong hệ tọa độ Oxyz.
a) Tọa độ các đỉnh: Điểm gốc O(0; 0; 0) là một đỉnh của hình hộp. Các đỉnh còn lại có tọa độ dễ dàng xác định dựa trên tọa độ của đỉnh B'(2; 3; 5) và tính chất của hình hộp chữ nhật.
Hoành độ (x): Các đỉnh nằm trên mặt phẳng OAB'C' có hoành độ x = 0 hoặc x = 2.
Tung độ (y): Các đỉnh nằm trên mặt phẳng O'A'B'C' có tung độ y = 0 hoặc y = 3.
Cao độ (z): Các đỉnh nằm trên mặt phẳng OAB'C có cao độ z = 0 hoặc z = 5.
b) Độ dài đường chéo OB': Độ dài đường chéo OB' chính là khoảng cách từ gốc tọa độ O(0; 0; 0) đến điểm B'(2; 3; 5). Ta áp dụng công thức tính khoảng cách giữa hai điểm trong không gian Oxyz.
Công thức tính độ dài đoạn thẳng nối hai điểm M(x1;y1;z1) và N(x2;y2;z2) là:
a) Tìm tọa độ các đỉnh còn lại
Dựa vào tọa độ của B'(2; 3; 5) và vị trí của các đỉnh so với hệ trục tọa độ, ta có:
Đỉnh O: Vì O là gốc tọa độ, nên O(0; 0; 0)
Đỉnh A: Nằm trên trục Ox, có cùng tung độ và cao độ với O, cùng hoành độ với B', nên A(2; 0; 0).
Đỉnh C: Nằm trên trục Oy, có cùng hoành độ và cao độ với O, cùng tung độ với B', nên C(0; 3; 0).
Đỉnh O': Nằm trên trục Oz, có cùng hoành độ và tung độ với O, cùng cao độ với B', nên O'(0; 0; 5).
Đỉnh B: Nằm trên mặt phẳng Oxy, có cùng hoành độ với A và tung độ với C, nên B(2; 3; 0).
Đỉnh A': Nằm trên mặt phẳng chứa điểm B', có cùng hoành độ với A và cùng cao độ với B', nên A'(2; 0; 5).
Đỉnh C': Nằm trên mặt phẳng chứa điểm B', có cùng tung độ với C và cùng cao độ với B', nên C'(0; 3; 5).
Vậy, tọa độ các đỉnh là: O(0; 0; 0), A(2; 0; 0), B(2; 3; 0), C(0; 3; 0). O'(0; 0; 5), A'(2; 0; 5), B'(2; 3; 5), C'(0; 3; 5).
b) Tính độ dài đường chéo OB'
Áp dụng công thức tính khoảng cách giữa hai điểm O(0; 0; 0) và B'(2; 3; 5).
Độ dài đường chéo OB'
là:
Bài toán này đã giúp bạn củng cố kiến thức về tọa độ các đỉnh của hình hộp chữ nhật trong không gian Oxyz và cách tính độ dài đoạn thẳng (hay độ dài đường chéo). Đây là hai kỹ năng cơ bản nhưng cực kỳ quan trọng, là nền tảng để giải quyết các bài toán phức tạp hơn về khoảng cách, diện tích, thể tích các hình khối trong không gian. Đặc biệt, việc xác định tọa độ các đỉnh dựa trên một đỉnh cho trước là một phương pháp tư duy logic hữu ích, áp dụng được cho nhiều bài toán hình học khác.
• Xem thêm: