Bài toán này giúp ta hiểu và chứng minh mối quan hệ giữa ba đại lượng có liên hệ tỉ lệ nghịch với nhau. Ta cần xác định liệu y và z có tỉ lệ thuận hay tỉ lệ nghịch và hệ số tỉ lệ là bao nhiêu.
Cho biết y tỉ lệ nghịch với x theo hệ số tỉ lệ a, x tỉ lệ nghịch với z theo hệ số tỉ lệ b. Hỏi y tỉ lệ thuận hay tỉ lệ nghịch với z và hệ số tỉ lệ bằng bao nhiêu?
Ta sử dụng công thức định nghĩa của mối quan hệ tỉ lệ nghịch:
Thiết lập công thức: Viết công thức liên hệ $y$ và $x$, $x$ và $z$.
Thay thế: Thay biểu thức của $x$ theo $z$ vào công thức liên hệ giữa $y$ và $x$.
Kết luận: Dạng cuối cùng $y = k \cdot z$ (tỉ lệ thuận) hay $y = \frac{k}{z}$ (tỉ lệ nghịch) sẽ cho ta biết mối quan hệ và hệ số tỉ lệ $k$.
Ta có: y tỉ lệ nghịch với x theo hệ số tỉ lệ a nên y = a/x
x tỉ lệ nghịch với z theo hệ số tỉ lệ b nên x = b/z
Vì vậy,
Do đó y tỉ lệ thuận với z với hệ số tỉ lệ bằng
Bài toán đã chứng minh mối quan hệ qua lại giữa hai lần tỉ lệ nghịch:
Mối quan hệ: $y$ tỉ lệ thuận với $z$.
Hệ số tỉ lệ mới: $k = \frac{a}{b}$ (tỉ số của hai hệ số tỉ lệ ban đầu).
Kỹ năng này giúp ta xác định đúng mối quan hệ tỉ lệ trong các bài toán phức tạp. Hãy thường xuyên ghé thăm hayhochoi.vn để cập nhật thêm nhiều bài giải và kiến thức toán học bổ ích khác nhé!
• Xem thêm: