Bài 6.26 thuộc trang 18 của sách giáo khoa Toán 7 Tập 2, bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống. Bài toán này là một ví dụ điển hình về việc áp dụng kiến thức về đại lượng tỉ lệ nghịch và tính chất của dãy tỉ số bằng nhau để giải quyết một bài toán thực tế.
Ba đội máy cày làm trên ba cánh đồng cùng diện tích. Đội thứ nhất hoàn thành công việc trong 4 ngày, đội thứ hai trong 6 ngày và đội thứ ba trong 8 ngày. Hỏi mỗi đội có mấy máy cày, biết rằng số máy của đội thứ nhất nhiều hơn số máy của đội thứ hai là 2 máy và năng suất của các máy là như nhau?
Vì ba đội máy cày làm trên ba cánh đồng cùng diện tích và năng suất của các máy là như nhau, nên số máy cày và số ngày hoàn thành công việc là hai đại lượng tỉ lệ nghịch.
Bước 1: Gọi số máy cày của ba đội là x, y, z
và thiết lập mối quan hệ tỉ lệ nghịch.
Bước 2: Từ mối quan hệ đó, ta xây dựng dãy tỉ số bằng nhau.
Bước 3: Áp dụng tính chất của dãy tỉ số bằng nhau và dữ kiện "số máy của đội thứ nhất nhiều hơn số máy của đội thứ hai là 2 máy" để tìm các giá trị x, y, z
.
Gọi số máy cày của ba đội lần lượt là (đơn vị: máy), với
.
Vì số máy cày và số ngày hoàn thành công việc là hai đại lượng tỉ lệ nghịch, ta có:
Từ đẳng thức , ta có thể chuyển về dãy tỉ số bằng nhau bằng cách chia cho bội chung nhỏ nhất của 4, 6, 8.
Chia tất cả các vế cho 24, ta được:
suy ra
Theo đề bài, số máy của đội thứ nhất nhiều hơn đội thứ hai là 2 máy, tức là .
Áp dụng tính chất của dãy tỉ số bằng nhau, ta có:
Từ đó, ta tìm được số máy cày của mỗi đội:
Vậy, số máy cày của ba đội lần lượt là 6 máy, 4 máy và 3 máy.
Bài giải này đã giúp các em ôn lại và áp dụng thành công kiến thức về tỉ lệ nghịch và dãy tỉ số bằng nhau để giải bài toán thực tế. Nắm vững phương pháp này sẽ giúp các em giải quyết các bài toán tương tự một cách hiệu quả. Chúc các em học tốt!
• Xem thêm Giải Toán 7 Tập 2 Kết nối tri thức SGK