Chào các em! Bài toán này yêu cầu chúng ta sử dụng đồ thị của hàm số $y = \tan x$ và $y = \cot x$ để tìm các giá trị của $x$ trên khoảng $\left(-\pi; \frac{3\pi}{2}\right)$ thỏa mãn các phương trình lượng giác cơ bản. Đây là một phương pháp trực quan giúp xác định nghiệm một cách chính xác trong một khoảng cho trước.
Nghiệm của phương trình $\tan x = k$ hay $\cot x = k$ chính là hoành độ giao điểm của đồ thị hàm số $y = \tan x$ (hoặc $y = \cot x$) và đường thẳng nằm ngang $y = k$.
Dùng đồ thị hàm số, tìm giá trị của x trên khoảng (-π; 3π/2) để:
a) Hàm số y = tanx nhận giá trị bằng ‒1;
b) Hàm số y = tanx nhận giá trị bằng 0;
c) Hàm số y = cotx nhận giá trị bằng 1;
d) Hàm số y = cotx nhận giá trị bằng 0.
Để giải quyết bài toán, ta cần quan sát đồ thị của các hàm số lượng giác tương ứng trên khoảng đã cho $\left(-\pi; \frac{3\pi}{2}\right)$:
Vẽ đường thẳng $\mathbf{y = k}$ (với $k = -1, k = 0, k = 1$).
Xác định giao điểm: Tìm hoành độ của các giao điểm giữa đồ thị $y = \tan x$ (hoặc $y = \cot x$) và đường thẳng $y = k$ trong phạm vi $\left(-\pi; \frac{3\pi}{2}\right)$.
Lưu ý: Khoảng đang xét là khoảng mở $\left(-\pi; \frac{3\pi}{2}\right)$, do đó các giá trị $x = -\pi$ và $x = \frac{3\pi}{2}$ (nếu là nghiệm) sẽ không được tính.
• Đồ thị hàm số y = tanx:

a) Xét đồ thị hàm số y = ‒1 và đồ thị hàm số y = tanx trên khoảng
Quan sát đồ thị của hai hàm số ở trên, ta thấy hàm số y = tanx nhận giá trị bằng ‒1 tại
b) Xét đồ thị hàm số y = tanx trên khoảng
Quan sát hình vẽ, ta thấy hàm số y = tanx nhận giá trị bằng 0 tại x ∈ {0; π}.
• Đồ thị hàm số y = cotx:

c) Xét đồ thị hàm số y = 1 và đồ thị hàm số y = cotx trên khoảng
Quan sát đồ thị của hai hàm số ở trên, ta thấy hàm số y = cotx nhận giá trị bằng 1 tại
d) Xét đồ thị hàm số y = cotx trên khoảng
Quan sát hình vẽ, ta thấy hàm số y = cotx nhận giá trị bằng 0 tại
Các giá trị $x$ trên khoảng $\left(-\pi; \frac{3\pi}{2}\right)$ thỏa mãn các điều kiện là:
| Phương trình | Tập nghiệm x trên (−π;3π/2) |
| $\tan x = -1$ | $\left\{-\frac{\pi}{4}; \frac{3\pi}{4}\right\}$ |
| $\tan x = 0$ | $\{0; \pi\}$ |
| $\cot x = 1$ | $\left\{-\frac{3\pi}{4}; \frac{\pi}{4}; \frac{5\pi}{4}\right\}$ |
| $\cot x = 0$ | $\left\{-\frac{\pi}{2}; \frac{\pi}{2}\right\}$ |
• Xem thêm:
Bài 5 trang 31 Toán 11 tập 1 SGK Cánh Diều: Xét tính chẵn, lẻ của các hàm số: a) y = sinx cosx;...