Bài 4.11 SGK Toán 12 Tập 2 Kết nối tri thức là bài toán ứng dụng vật lý, sử dụng tích phân xác định để tính độ dịch chuyển (tích phân của v(t)) và tổng quãng đường (tích phân của |v(t)|) của một vật chuyển động.
Một vật chuyển động dọc theo một đường thẳng sao cho vận tốc của nó tại thời điểm t (giây) là v(t) = t2 – t – 6 (m/s).
a) Tìm độ dịch chuyển của vật trong khoảng thời gian 1 ≤ t ≤ 4,
tức là tính $\int_{1}^{4}v(t)dt$
b) Tìm tổng quãng đường vật đi được trong khoảng thời gian này,
tức là tính $\int_{1}^{4}|v(t)|dt$
Độ dịch chuyển: Tính $\int_{1}^{4} v(t) dt$.
Tổng quãng đường: Tính $\int_{1}^{4} |v(t)| dt$. Ta cần tìm các nghiệm của $v(t) = 0$ trong $[1; 4]$ để chia miền tích phân và phá dấu trị tuyệt đối.
Giải $v(t) = t^2 - t - 6 = 0$: $t^2 - t - 6 = 0 \iff (t-3)(t+2) = 0$. Nghiệm $t=3$ và $t=-2$.
Trong $[1; 4]$, chỉ có $t=3$ là điểm chia miền.
Xét dấu $v(t)$: Tại $t=3$, $v(t)$ đổi dấu.
a) Độ dịch chuyển của vật trong khoảng thời gian 1 ≤ t ≤ 4 là
$\int_{1}^{4}v(t)dt=\int_{1}^{4}(t^2-t-6)dt$ $=\int_{1}^{4}t^2dt-\int_{1}^{4}tdt-6\int_{1}^{4}dt$
$\left.\begin{matrix}=\left(\frac{t^3}{3}-\frac{t^2}{2}-6t\right)\\\end{matrix}\right|_{1}^{4}$ $=-\frac{32}{3}+\frac{37}{6}=-\frac{9}{2}$
b) Tổng quãng đường vật đi được trong khoảng thời gian này là
$\int_{1}^{4}|v(t)|dt=\int_{1}^{4}|t^2-t-6|dt$ $=\int_{1}^{3}|t^2-t-6|dt+\int_{3}^{4}|t^2-t-6|dt$
$=-\int_{1}^{3}(t^2-t-6)dt$ $+\int_{3}^{4}(t^2-t-6)dt$
$\left.\begin{matrix}=-\left(\frac{t^3}{3}-\frac{t^2}{2}-6t\right)\\\end{matrix}\right|_{1}^{3}$ $+\left.\begin{matrix}\left(\frac{t^3}{3}-\frac{t^2}{2}-6t\right)\\\end{matrix}\right|_{3}^{4}$
$=\frac{27}{2}-\frac{37}{6}-\frac{32}{3}+\frac{27}{2}$ $=\frac{61}{6}$
Tổng kết: Bài 4.11 SGK Toán 12 Tập 2 Kết nối tri thức đã minh họa sự khác biệt giữa độ dịch chuyển và quãng đường đi được.
Độ dịch chuyển là $\mathbf{\int_{1}^{4}v(t)dt}$. Kết quả là $\mathbf{-\frac{9}{2} \text{ m}}$. (Vật kết thúc ở vị trí cách vị trí ban đầu $4,5 \text{ m}$ theo chiều âm).
Tổng quãng đường là $\mathbf{\int_{1}^{4}|v(t)|dt}$. Kết quả là $\mathbf{\frac{61}{6} \text{ m}}$.
Việc chia miền tích phân là bước bắt buộc để tính tổng quãng đường khi vận tốc đổi dấu. Hãy thường xuyên ghé thăm hayhochoi.vn để cập nhật thêm nhiều bài giải và kiến thức toán học bổ ích khác nhé!
» Xem thêm:
Bài 4.8 SGK Toán 12 tập 2 Kết nối tri thức
Bài 4.9 SGK Toán 12 tập 2 Kết nối tri thức
Bài 4.10 SGK Toán 12 tập 2 Kết nối tri thức
Bài 4.12 SGK Toán 12 tập 2 Kết nối tri thức