Tứ phân vị là một đại lượng thống kê quan trọng, giúp chúng ta hiểu rõ hơn về sự phân bố của dữ liệu. Đối với dữ liệu đã được ghép nhóm, việc xác định nhóm chứa tứ phân vị là bước đầu tiên và cần thiết trước khi đi sâu vào tính toán. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn giải chi tiết Bài 3.10 trang 85 sách Toán 12 tập 1 Kết nối tri thức, một bài toán đơn giản nhưng nền tảng về việc tìm nhóm chứa tứ phân vị thứ nhất.
Một vườn thú ghi lại tuổi thọ (đơn vị: năm) của 20 con hổ và thu được kết quả như sau:
Nhóm chứa tứ phân vị thứ nhất là:
A. [14; 15) B. [15; 16)
C. [16; 17) D. [17; 18)
Để xác định nhóm chứa tứ phân vị thứ nhất Q1, ta sử dụng công thức vị trí của nó. Tứ phân vị thứ nhất chia mẫu số liệu thành hai phần, trong đó 25% giá trị đầu tiên nằm ở phía dưới nó.
Vị trí của tứ phân vị thứ nhất được xác định bởi công thức: $\frac{n}{4}$ trong đó n là tổng số phần tử của mẫu số liệu.
Sau khi tính được vị trí, ta sẽ tra cứu trên bảng tần số tích lũy để tìm nhóm đầu tiên có tần số tích lũy lớn hơn hoặc bằng vị trí đó.
Đáp án: C. [16; 17)
Ta có: $\frac{n}{4} = \frac{20}{4} = 5$
và 1 + 3 < 5 < 1 + 3 + 8
nên tứ phân vị thứ nhất của mẫu số liệu thuộc nhóm [16; 17)
Bài toán này đã củng cố kiến thức về cách xác định nhóm chứa tứ phân vị cho dữ liệu ghép nhóm. Đây là bước đầu tiên và rất quan trọng để có thể tính toán chính xác giá trị của tứ phân vị. Bằng cách sử dụng công thức vị trí n/4 và tra bảng tần số tích lũy, chúng ta có thể dễ dàng xác định được nhóm chứa Q1 một cách nhanh chóng. Kỹ năng này là nền tảng cho việc giải quyết các bài toán thống kê phức tạp hơn sau này.
• Xem thêm: