Bài 2.37 trang 74 Toán 12 Tập 1 thuộc chương "Phương trình đường thẳng và mặt phẳng trong không gian". Bài toán này giúp các em củng cố kiến thức về vectơ trong không gian, đặc biệt là mối liên hệ giữa trọng tâm tam giác và vectơ vị trí, từ đó chứng minh ba điểm thẳng hàng.
Cho hình hợp ABCD.A'B'C'D', gọi G là trọng tâm của tam giác BDA'
a) Hãy biểu diễn theo
,
và
b) Từ câu a, hãy chứng tỏ ba điểm A, G và C' thẳng hàng.
Trọng tâm tam giác: Nếu G là trọng tâm của tam giác ABC, thì với một điểm O bất kỳ, ta có:
.
Đặc biệt, nếu O trùng với đỉnh A, ta có: .
Quy tắc hình hộp: Với hình hộp ABCD.A′B′C′D′, ta có: .
Ba điểm thẳng hàng: Ba điểm A, B, C thẳng hàng khi và chỉ khi hai vectơ và
cùng phương, tức là
(với k là một số thực khác 0).
Ta có hình sau:
a) Biểu diễn theo
,
,
Bước 1: Áp dụng công thức trọng tâm. Vì G là trọng tâm của tam giác BDA′, ta có:
Bước 2: Chèn điểm A vào các vectơ và
.
Bước 3: Chuyển vế và đổi dấu để biểu diễn .
(1)
b) Chứng minh ba điểm A, G và C' thẳng hàng
Bước 1: Áp dụng quy tắc hình hộp để biểu diễn vectơ .
Vì ABCD.A′B′C′D′ là hình hộp, ta có: (2)
Bước 2: So sánh kết quả từ câu a) và công thức quy tắc hình hộp. Từ (1) và (2), ta có thể thấy:
Bước 3: Kết luận. Vì vectơ bằng một số thực (là 1/3) nhân với vectơ
, nên hai vectơ này cùng phương.
Do đó, ba điểm A, G và C′ thẳng hàng.
Đáp số:
a)
b) Vì nên ba điểm A, G, C′ thẳng hàng.
Bài toán này là một ví dụ điển hình về việc sử dụng phương pháp vectơ để giải các bài toán hình học không gian. Nắm vững các công thức về trọng tâm và quy tắc hình hộp là chìa khóa để giải quyết bài toán này một cách chính xác. Chúc các em học tốt!
• Xem thêm Giải Toán 12 Tập 1 Kết nối tri thức