Chào các em! Hôm nay chúng ta sẽ cùng giải chi tiết Bài 3 trang 14 trong sách giáo khoa Toán 9 tập 1, bộ sách Chân trời sáng tạo. Bài tập này sẽ giúp các em củng cố kiến thức về cách biểu diễn tập hợp nghiệm của phương trình bậc nhất hai ẩn trên mặt phẳng tọa độ Oxy. Đây là một kỹ năng quan trọng, giúp các em hình dung trực quan mối quan hệ giữa các biến số.
Hãy biểu diễn tất cả các nghiệm của mỗi phương trình sau trên mặt phẳng Oxy
a) 2x + y = 3
b) 0x – y = 3
c) –3x + 0y = 2
d) –2x + y = 0
Tập hợp nghiệm của phương trình bậc nhất hai ẩn có dạng ax+by=c luôn được biểu diễn bằng một đường thẳng trên mặt phẳng tọa độ Oxy. Để biểu diễn đường thẳng này, các em cần làm theo các bước sau:
Bước 1: Biến đổi phương trình
Đối với các phương trình có cả x và y (như câu a và d), hãy biến đổi để có dạng y=mx+n.
Đối với các phương trình chỉ có một ẩn (như câu b và c), hãy biến đổi để có dạng y=k hoặc x=h.
Bước 2: Tìm hai điểm bất kỳ thuộc đường thẳng
Chọn một giá trị bất kỳ cho x (hoặc y), sau đó tính giá trị tương ứng của ẩn còn lại.
Lặp lại bước trên để tìm một cặp điểm khác.
Bước 3: Biểu diễn trên mặt phẳng Oxy
Đặt hệ trục tọa độ Oxy.
Xác định vị trí của hai điểm vừa tìm được.
Vẽ đường thẳng đi qua hai điểm đó.
a) 2x + y = 3
Viết lại phương trình thành y = –2x + 3
Từ đó, tất cả các nghiệm của phương trình đã cho được biểu diễn bởi đường thẳng d: y = –2x + 3, như sau:
b) 0x – y = 3
Viết lại phương trình thành y = –3
Từ đó, tất cả các nghiệm của phương trình đã cho được biểu diễn bởi đường thẳng d: y = –3, như sau:
c) –3x + 0y = 2
Viết lại phương trình thành x = –2/3
Từ đó, tất cả các nghiệm của phương trình đã cho được biểu diễn bởi đường thẳng d: x = –2/3, như sau:
d) –2x + y = 0
Viết lại phương trình thành y = 2x
Từ đó, tất cả các nghiệm của phương trình đã cho được biểu diễn bởi đường thẳng d: y = 2x, như sau:
Qua bài tập này, các em đã biết cách chuyển đổi phương trình bậc nhất hai ẩn thành dạng đơn giản hơn để biểu diễn trên mặt phẳng tọa độ. Các em cũng đã nhận thấy rằng tập hợp nghiệm của các phương trình này luôn là một đường thẳng. Nắm vững kỹ năng này sẽ giúp các em giải quyết các bài toán về hệ phương trình hai ẩn một cách hiệu quả hơn.
• Xem thêm: