Bài 13 trang 58 Toán 9 tập 1 Chân trời sáng tạo

09:04:1411/11/2025

Bài 13 trang 58 SGK Toán 9 Tập 1 Chân trời sáng tạo là bài tập tổng hợp các kỹ thuật trục căn thức ở mẫu. Các biểu thức yêu cầu sử dụng cả kỹ thuật nhân với căn thức đơn, biểu thức liên hợp, và rút gọn phân thức chứa căn.

Đề bài 13 trang 58 Toán 9 tập 1 CTST:

Trục căn thức ở mẫu các biểu thức sau:

a) $\frac{4 - 2\sqrt{6}}{\sqrt{48}}$

b) $\frac{3 - \sqrt{5}}{3 + \sqrt{5}}$

c) $\frac{a}{a - \sqrt{a}}$ với $a > 0, a \ne 1$

Phân tích và Hướng dẫn giải:

  1. Câu a: Rút gọn mẫu số $\mathbf{\sqrt{48} = 4\sqrt{3}}$. Sau đó, nhân cả tử và mẫu với $\mathbf{\sqrt{3}}$ để trục căn thức.

  2. Câu b: Nhân cả tử và mẫu với biểu thức liên hợp của mẫu số là $\mathbf{3 - \sqrt{5}}$.

  3. Câu c: Rút gọn mẫu số $\mathbf{a - \sqrt{a} = \sqrt{a}(\sqrt{a} - 1)}$. Sau đó, trục căn thức bằng cách nhân tử và mẫu với $\mathbf{\sqrt{a}(\sqrt{a} + 1)}$ hoặc rút gọn trực tiếp.

Lời giải chi tiết bài 13 trang 58 Toán 9:

a)

$\frac{4 - 2\sqrt{6}}{\sqrt{48}} = \frac{4 - 2\sqrt{6}}{4\sqrt{3}}$
Nhân cả tử và mẫu với $\sqrt{3}$
$= \frac{(4 - 2\sqrt{6})\sqrt{3}}{4\sqrt{3}\cdot\sqrt{3}}$ $= \frac{4\sqrt{3} - 2\sqrt{6}\sqrt{3}}{4\cdot 3}$
$= \frac{4\sqrt{3} - 2\sqrt{18}}{12}$ $= \frac{4\sqrt{3} - 2\sqrt{9 \cdot 2}}{12}$
$= \frac{4\sqrt{3} - 2\cdot 3\sqrt{2}}{12}$ $= \frac{4\sqrt{3} - 6\sqrt{2}}{12}$
Chia cả tử và mẫu cho 2:
$= \frac{2\sqrt{3} - 3\sqrt{2}}{6}$

b)

$\frac{3 - \sqrt{5}}{3 + \sqrt{5}}$ $= \frac{(3 - \sqrt{5})(3 - \sqrt{5})}{(3 + \sqrt{5})(3 - \sqrt{5})}$ $= \frac{(3 - \sqrt{5})^2}{3^2 - (\sqrt{5})^2}$
$= \frac{3^2 - 2\cdot 3\sqrt{5} + (\sqrt{5})^2}{9 - 5}$ $= \frac{9 - 6\sqrt{5} + 5}{4}$
$= \frac{14 - 6\sqrt{5}}{4}$
Chia cả tử và mẫu cho 2:
$= \frac{7 - 3\sqrt{5}}{2}$

c) Với $a > 0, a \ne 1$:

$\frac{a}{a - \sqrt{a}}$
Phân tích mẫu số: $a - \sqrt{a} = \sqrt{a}(\sqrt{a} - 1)$
$\frac{a}{a - \sqrt{a}} = \frac{a}{\sqrt{a}(\sqrt{a} - 1)}$
Rút gọn: $\sqrt{a}$ ở tử và mẫu:
$= \frac{a:\sqrt{a}}{(\sqrt{a}(\sqrt{a} - 1)):\sqrt{a}}$ $= \frac{\sqrt{a}}{\sqrt{a} - 1}$
Trục căn thức bằng biểu thức liên hợp $(\sqrt{a} + 1):$
$= \frac{\sqrt{a}(\sqrt{a} + 1)}{(\sqrt{a} - 1)(\sqrt{a} + 1)}$ $= \frac{a + \sqrt{a}}{(\sqrt{a})^2 - 1^2}$
$= \frac{a + \sqrt{a}}{a - 1}$

Bài 13 trang 58 SGK Toán 9 Tập 1 Chân trời sáng tạo đã tổng hợp các phương pháp trục căn thức hiệu quả:

  • Câu a (Căn đơn phức hợp): Rút gọn và nhân với $\sqrt{3}$. Kết quả: $\mathbf{\frac{2\sqrt{3} - 3\sqrt{2}}{6}}$.

  • Câu b (Biểu thức liên hợp): Nhân với $3 - \sqrt{5}$. Kết quả: $\mathbf{\frac{7 - 3\sqrt{5}}{2}}$.

  • Câu c (Rút gọn chứa biến): Phân tích nhân tử và nhân với biểu thức liên hợp. Kết quả: $\mathbf{\frac{a + \sqrt{a}}{a - 1}}$.

Việc nắm vững các kỹ thuật này là rất quan trọng để đơn giản hóa các biểu thức đại số chứa căn.

• Xem thêm:

Bài 10 trang 57 Toán 9 tập 1 Chân trời sáng tạo: Rút gọn biểu thức...

Bài 11 trang 58 Toán 9 tập 1 Chân trời sáng tạo: Tìm x biết...

Bài 12 trang 58 Toán 9 tập 1 Chân trời sáng tạo: Biết rằng 1 < a < 5...

Bài 14 trang 58 Toán 9 tập 1 Chân trời sáng tạo: Biết rằng a > 0, b > 0...

Bài 15 trang 58 Toán 9 tập 1 Chân trời sáng tạo: Tính...

Bài 16 trang 58 Toán 9 tập 1 Chân trời sáng tạo: Một trục số được vẽ...

Bài 17 trang 58 Toán 9 tập 1 Chân trời sáng tạo: Cho hình hộp chữ nhật...

Bài 18 trang 58 Toán 9 tập 1 Chân trời sáng tạo: Rút gọn các biểu...

Đánh giá & nhận xét

captcha
Tin liên quan