Chào các em! Hôm nay chúng ta sẽ cùng giải chi tiết Bài 1 trang 21 trong sách giáo khoa Toán 9 tập 1, bộ sách Chân trời sáng tạo. Bài tập này sẽ giúp các em luyện tập kỹ năng giải hệ phương trình bằng phương pháp thế. Đây là một trong những phương pháp cơ bản và hiệu quả để tìm ra nghiệm của hệ phương trình bậc nhất hai ẩn.
Giải các hệ phương trình:
a)
b)
c)
d)
Để giải hệ phương trình bằng phương pháp thế, các em cần thực hiện các bước sau:
Rút một ẩn theo ẩn còn lại: Từ một trong hai phương trình của hệ, hãy biểu diễn một ẩn (ví dụ: y) theo ẩn còn lại (ví dụ: x). Nên chọn phương trình nào có hệ số của ẩn đó bằng 1 hoặc -1 để việc rút gọn dễ dàng hơn.
Thế vào phương trình còn lại: Thay biểu thức vừa rút được vào phương trình còn lại. Lúc này, các em sẽ có một phương trình mới chỉ chứa một ẩn.
Giải phương trình một ẩn: Giải phương trình vừa tìm được để tìm ra giá trị của ẩn đó.
Thay ngược lại để tìm ẩn còn lại: Thay giá trị của ẩn vừa tìm được vào biểu thức đã rút ở bước 1 để tìm ra giá trị của ẩn còn lại.
Kết luận: Viết nghiệm của hệ phương trình dưới dạng cặp số (x;y).
Ta có thể chọn giải theo 1 trong 2 phương pháp cộng đại số hoặc phương pháp thế (tuỳ bài toán).
Theo kinh nghiệm giải toán dạng này của hayhochoi thì: Phương pháp cộng đại số thường được sử dụng hơn, Phương pháp thế chỉ thuận tiện tính toán khi hệ số trước biến x hoặc y là 1 hoặc –1.
a)
Để ý ở câu này có hệ số trước biến y ở 2 phương trình là 1 và –1 nên rất thuận lợi nếu ta dùng phương pháp cộng đại số.
Ta cộng từng vế hai phương trình của hệ, ta được 5x = 10 ⇒ x = 2
Thay x = 2 vào phương trình thứ nhất, ta được: 3.2 + y = 3 ⇒ y = –3
Vậy hệ phương trình có nghiệm duy nhất là (2; –3).
b)
* Theo phương pháp thế:
Vậy hệ phương trình có nghiệm duy nhất là (10; 7).
c)
* Theo phương pháp cộng đại số
Nhân hai vế của phương trình thứ 2 với 5 ta được:
Cộng từng vế hai phương trình ta được
Vậy hệ phương trình có nghiệm duy nhất là (–3; 2).
d)
Vậy hệ phương trình có nghiệm duy nhất là (14/9; –5/3).
Qua bài tập này, các em đã thực hành thành thạo phương pháp thế để giải các hệ phương trình bậc nhất hai ẩn. Hãy luôn nhớ rằng, phương pháp này đặc biệt hiệu quả khi một trong các ẩn có hệ số là 1 hoặc -1. Luyện tập thường xuyên sẽ giúp các em giải quyết các bài toán một cách nhanh chóng và chính xác.
• Xem thêm:
Bài 2 trang 21 Toán 9 tập 1 Chân trời sáng tạo: Giải các hệ phương trình:...