Chào các em! Hôm nay chúng ta sẽ cùng giải một bài toán thực tế rất hay trong sách giáo khoa Toán 8 tập 1, thuộc bộ sách Cánh Diều. Bài 7 trang 65 sẽ giúp các em củng cố kiến thức về hàm số và đồ thị thông qua việc phân tích dữ liệu nhiệt độ. Đây là một kỹ năng quan trọng, giúp các em kết nối toán học với cuộc sống hàng ngày.
Nhiệt độ dự báo tại một số thời điểm trong ngày 25/5/2022 ở Thành phố Hồ Chí Minh được cho bởi Hình 14.
a) Viết hàm số dạng bảng biểu thị nhiệt độ dự báo y (°C) tại thời điểm x (h) ở Thành phố Hồ Chí Minh.
b) Trong mặt phẳng tọa độ Oxy, biểu diễn các điểm có tọa độ là các cặp số (x; y) tương ứng ở bảng đã viết ở câu a.
c) Trong mặt phẳng tọa độ Oxy, điểm M(15; 24) có thuộc đồ thị của hàm số cho bởi bảng trên hay không? Vì sao?
Bài toán yêu cầu chúng ta thực hiện ba việc:
Lập bảng giá trị: Dựa vào biểu đồ cột đã cho, chúng ta sẽ trích xuất các cặp giá trị (thời điểm x, nhiệt độ y) và trình bày dưới dạng bảng.
Biểu diễn trên mặt phẳng tọa độ: Sử dụng các cặp số đã tìm được ở câu a) để xác định vị trí của các điểm trên mặt phẳng tọa độ Oxy.
Kiểm tra điểm thuộc đồ thị: Để kiểm tra xem một điểm M(x; y) có thuộc đồ thị của hàm số hay không, chúng ta chỉ cần đối chiếu giá trị y của điểm đó với giá trị y tương ứng trong bảng giá trị.
a) Viết hàm số dạng bảng
Quan sát Hình 14, ta thấy:
Tại x = 13 h thì y = 33°C;
Tại x = 14 h thì y = 28°C;
Tại x = 15 h thì y = 28°C;
Tại x = 16 h thì y = 28°C;
Hàm số dạng bảng biểu thị nhiệt độ dự báo y (°C) tại thời điểm x (h) ở Thành phố Hồ Chí Minh như sau:
x (h) |
13 |
14 |
15 |
16 |
y (°C) |
33 |
28 |
28 |
28 |
b) Biểu diễn các điểm có tọa độ là các cặp số (x; y)
Ta biểu diễn các điểm A(13; 33); B(14; 28); C(15; 28); D(16; 28) trong mặt phẳng tọa độ Oxy như sau:
c) Điểm M(15; 24) có thuộc đồ thị của hàm số cho bởi bảng trên hay không?
Theo bảng biểu diễn ở câu a: khi x = 15 thì y = 28.
Do đó, điểm M(15; 24) không thuộc đồ thị của hàm số.
Qua bài giải này, các em đã thực hành cách đọc, lập bảng và biểu diễn đồ thị của một hàm số rời rạc. Việc hiểu mối liên hệ giữa các giá trị trong bảng và các điểm trên mặt phẳng tọa độ là nền tảng để học tốt hơn các bài toán về hàm số sau này.
• Xem giải bài tập Toán 8 tập 1 SGK Cánh Diều cùng chuyên mục