Chào các em! Bài toán này sẽ giúp chúng ta củng cố lại kiến thức về đồ thị của hàm số bậc nhất, một trong những kiến thức nền tảng và rất quan trọng của chương trình Toán 8. Cụ thể, chúng ta sẽ xem xét các phát biểu liên quan đến giao điểm của đường thẳng với các trục tọa độ. Việc nắm vững kiến thức này sẽ giúp các em vẽ đồ thị và giải quyết các bài toán liên quan một cách dễ dàng hơn.
Trong các phát biểu sau, phát biểu nào đúng, phát biểu nào sai về đường thẳng d là đồ thị của hàm số y = ax + b (a ≠ 0)?
a) Đường thẳng d cắt trục tung tại điểm có tung độ bằng -b/a.
b) Đường thẳng d cắt trục hoành tại điểm có hoành độ bằng b.
c) Đường thẳng d cắt trục tung tại điểm có tung độ bằng b.
d) Đường thẳng d cắt trục hoành tại điểm có hoành độ bằng -b/a.
Để xác định các phát biểu đúng hay sai, chúng ta cần nhớ lại định nghĩa về giao điểm của một đường thẳng với các trục tọa độ.
Giao điểm với trục tung (Oy): Mọi điểm nằm trên trục tung đều có hoành độ bằng 0 (x=0). Để tìm giao điểm này, ta chỉ cần thay x=0 vào phương trình hàm số y=ax+b.
Giao điểm với trục hoành (Ox): Mọi điểm nằm trên trục hoành đều có tung độ bằng 0 (y=0). Để tìm giao điểm này, ta thay y=0 vào phương trình hàm số và giải phương trình để tìm x.
Áp dụng hai nguyên tắc này cho hàm số y=ax+b, chúng ta sẽ lần lượt kiểm tra từng phát biểu a), b), c), d).
• Đường thẳng d cắt trục tung, tức là y = 0 nên ta có
ax + b = 0 ⇒ ax = – b hay x = -b/a.
Khi đó, đường thẳng d cắt trục tung tại điểm có tung độ bằng -b/a.
⇒ Phát biểu a) đúng, phát biểu c) sai.
• Đường thẳng d cắt trục hoành, tức là x = 0 nên ta có
y = a . 0 + b = 0 + b = b.
Khi đó, đường thẳng d cắt trục hoành tại điểm có hoành độ bằng b.
⇒ Phát biểu b) đúng, phát biểu d) sai.
Qua bài tập này, các em đã phân biệt rõ ràng cách xác định giao điểm của đồ thị hàm số y=ax+b với hai trục tọa độ.
Giao với trục tung: Tung độ của giao điểm là b (giá trị của y khi x=0).
Giao với trục hoành: Hoành độ của giao điểm là −b/a (giá trị của x khi y=0). Nắm vững hai điểm này sẽ giúp các em tự tin hơn khi giải quyết các bài toán đồ thị hàm số.
• Xem thêm: