Chào các em! Bài tập 1.6 trang 14 trong sách giáo khoa Toán 12, Tập 1 là một bài toán rất quan trọng, giúp các em củng cố mối liên hệ giữa đồ thị của đạo hàm và các tính chất của hàm số gốc. Nắm vững cách phân tích đồ thị của đạo hàm để tìm ra các khoảng đồng biến, nghịch biến và các điểm cực trị là chìa khóa để giải quyết nhiều bài toán phức tạp hơn.
Đồ thị của đạo hàm bậc nhất y = f'(x) của hàm số f(x) được cho trong Hình 1.13:
a) Hàm số f(x) đồng biến trên những khoảng nào? Giải thích.
b) Tại giá trị nào của x thì f(x) có cực đại hoặc cực tiểu? Giải thích.
Để giải bài toán này, các em cần nhớ mối liên hệ cơ bản giữa dấu của đạo hàm f′(x) và sự biến thiên của hàm số f(x):
Hàm số f(x) đồng biến trên một khoảng khi và chỉ khi đạo hàm f′(x)>0 trên khoảng đó.
Hàm số f(x) nghịch biến trên một khoảng khi và chỉ khi đạo hàm f′(x)<0 trên khoảng đó.
Hàm số f(x) đạt cực trị tại điểm x0 nếu f′(x0)=0 và f′(x) đổi dấu khi đi qua x0.
f(x) đạt cực đại nếu f′(x) đổi dấu từ dương sang âm.
f(x) đạt cực tiểu nếu f′(x) đổi dấu từ âm sang dương.
Dựa vào đồ thị của y=f′(x), chúng ta sẽ xác định các khoảng mà f′(x) nằm trên (hoặc dưới) trục hoành để tìm dấu của nó.
a) Vì f'(x) > 0 khi x ∈ (2; 4) và x ∈ (6; +∞).
Nên hàm số f(x) đồng biến trên (2; 4) và (6; +∞).
Vì f'(x) < 0 khi x ∈ (0; 2) và x ∈ (4; 6).
Nên hàm số f(x) nghịch biến trên (0; 2) và (4; 6).
b) Vì f'(x) < 0 với mọi x ∈ (0; 2) và f'(x) > 0 với mọi x ∈ (2; 4) thì x = 2 là một điểm cực tiểu của hàm số f(x).
Vì f'(x) > 0 với mọi x ∈ (2; 4) và f'(x) < 0 với mọi x ∈ (4; 6) thì điểm x = 4 là một điểm cực đại của hàm số f(x).
Vì f'(x) < 0 với mọi x ∈ (4; 6) và f'(x) > 0 với mọi x ∈ (6; +∞) thì x = 6 là một điểm cực tiểu của hàm số f(x).
Qua bài tập này, các em đã rèn luyện kỹ năng phân tích đồ thị của đạo hàm để suy ra các tính chất của hàm số gốc. Hãy luôn nhớ mối quan hệ giữa dấu của f′(x) và chiều biến thiên của f(x) để xác định đúng các khoảng đồng biến, nghịch biến và các điểm cực trị.
• Xem thêm:
Bài 1.8 trang 14 Toán 12 Tập 1 Kết nối tri thức: Cho hàm số y = f(x) = |x|. a) Tính các giới hạn...