Chào các em! Bài viết này sẽ hướng dẫn các em giải chi tiết Bài 1.45 trang 44 SGK Toán 12 thuộc bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống tập 1. Đây là một bài toán ứng dụng thực tế về hàm số mũ, giúp các em vận dụng kiến thức về hàm số, đạo hàm và phương trình để giải quyết một vấn đề về dân số.
Dân số của một quốc gia sau t (năm) kể từ năm 2023 được ước tính bởi công thức
N(t) = 100e0,012t (N(t) được tính bằng triệu người 0 ≤ t ≤ 50)
a) Ước tính dân số của quốc gia này vào các năm 2030 và 2035 (kết quả tính bằng triệu người, làm tròn kết quả đến chữ số thập phân thứ ba).
b) Xem N(t) là hàm số của biến số t xác định trên đoạn [0; 50]. Xét chiều biến thiên của hàm số N(t) trên đoạn [0; 50].
c) Đạo hàm của hàm số N(t) biểu thị tốc độ tăng dân số của quốc gia đó (tính bằng triệu người/ năm). Vào năm nào tốc độ tăng dân số của quốc gia đó là 1,6 triệu người/ năm?
Bài toán có ba yêu cầu chính:
a) Ước tính dân số vào các năm cụ thể: Ta chỉ cần thay giá trị của t tương ứng với mỗi năm vào hàm số N(t).
b) Xét chiều biến thiên của hàm số N(t): Ta sẽ tính đạo hàm N′(t) và xét dấu của nó để tìm khoảng đồng biến/nghịch biến.
c) Tìm năm có tốc độ tăng dân số nhất định: Tốc độ tăng dân số chính là đạo hàm N′(t). Ta sẽ giải phương trình N′(t)=1,6 để tìm t, từ đó suy ra năm tương ứng.
a) Dân số của quốc gia vào năm 2030 là:
N(7) = 100e0,012.7 = 100e0,084 = 108,763 (triệu người)
Dân số của quốc gia vào năm 2035 là:
N(12) = 100e0,012.12 = 100e0,144 = 115,488 (triệu người)
b) Trên đoạn [0; 50] ta có:
N'(t) = 0,012.100e0,012t = 1,2e0,012t > 0 với mọi t ∈ [0; 50]
Vì vậy, hàm số N(t) đồng biến trên đoạn [0; 50].
c) Ta có: N'(t) = 1,2e0,012t
Với tốc độ tăng dân số của quốc gia đó là 1,6 triệu người/ năm ta có:
1,6 = 1,2e0,012t
Vậy vào năm 2046 thì tốc độ tăng dân số của quốc gia đó là 1,6 triệu người/ năm.
Qua bài tập này, các em đã rèn luyện được các kỹ năng quan trọng trong việc giải quyết bài toán ứng dụng:
Sử dụng hàm số mũ để mô hình hóa sự tăng trưởng.
Tính đạo hàm để tìm tốc độ thay đổi.
Giải phương trình mũ để tìm giá trị của biến.
Việc nắm vững kiến thức này giúp chúng ta phân tích các hiện tượng trong thực tế một cách chính xác.
• Xem thêm: