Chào các em! Hôm nay, chúng ta sẽ cùng giải chi tiết Bài 1.3 trang 10 trong sách giáo khoa Toán 9 tập 1, bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống. Bài toán này sẽ giúp các em củng cố mối liên hệ giữa phương trình bậc nhất hai ẩn và đường thẳng trên mặt phẳng tọa độ, từ đó biết cách biểu diễn hình học tất cả các nghiệm của phương trình.
Viết nghiệm và biểu diễn hình học tất cả các nghiệm của mỗi phương trình bậc nhất hai ẩn sau:
a) 2x – y = 3
b) 0x + 2y = –4
c) 3x + 0y = 5
Để giải bài toán này, chúng ta cần thực hiện các bước sau:
Viết nghiệm tổng quát: Từ phương trình đã cho, biểu diễn một ẩn theo ẩn còn lại (thường là y theo x hoặc ngược lại) để viết nghiệm tổng quát.
Biểu diễn hình học: Tất cả các nghiệm của một phương trình bậc nhất hai ẩn là một đường thẳng. Để vẽ đường thẳng này, chúng ta chỉ cần tìm tọa độ của hai điểm bất kỳ thuộc đường thẳng đó, sau đó nối chúng lại.
Đối với phương trình có dạng ax+by=c (với a,b=0): Chuyển về dạng y=mx+n và tìm hai điểm bằng cách chọn giá trị của x rồi tính y.
Đối với phương trình có dạng 0x+by=c (hay y=n): Đây là đường thẳng song song hoặc trùng với trục hoành Ox.
Đối với phương trình có dạng ax+0y=c (hay x=n): Đây là đường thẳng song song hoặc trùng với trục tung Oy.
a) 2x – y = 3 (1)
Viết (1) dưới dạng: y = 2x – 3
Ta có nghiệm tổng quát của (1) là: (x; 2x – 3) với x ∈ R tuỳ ý.
Biểu diễn hình học tất cả các nghiệm bằng cách vẽ đường thẳng d: y = 2x – 3
Vẽ d ta lấy hai điểm tuỳ ý thuộc d, chẳng hạn A(0; –3) và B(3/2;0)
b) 0x + 2y = –4 (2)
Viết (2) dưới dạng: y = –2
Ta có nghiệm tổng quát của (2) là: (x; –2) với x ∈ R tuỳ ý.
Biểu diễn hình học tất cả các nghiệm bằng cách vẽ đường thẳng d: y = –2
Vẽ d ta lấy hai điểm tuỳ ý thuộc d, chẳng hạn A(0; –2) và B(1; –2)
(y = –2 là đường thẳng song song trục hoành Ox)
c) 3x + 0y = 5 (3)
Viết (3) dưới dạng: x = 5/3
Ta có nghiệm tổng quát của (3) là: (5/3; y) với y ∈ R tuỳ ý.
Biểu diễn hình học tất cả các nghiệm bằng cách vẽ đường thẳng d: x = 5/3
Vẽ d ta lấy hai điểm tuỳ ý thuộc d, chẳng hạn A(5/3; 0) và B(5/3; 1)
(x = 5/3 là đường thẳng song song trục tung Oy)
Qua bài tập này, các em đã ôn tập về nghiệm tổng quát và cách biểu diễn hình học của phương trình bậc nhất hai ẩn. Việc nắm vững các dạng đường thẳng tương ứng với từng loại phương trình sẽ giúp các em giải quyết các bài toán liên quan một cách nhanh chóng và chính xác.
• Xem thêm: