Bài tập luyện tập Hidrocacbon thơm - Hóa 11 bài 36

Bài viết này nhằm củng cố lại kiến thức về những điểm giống nhau và khác nhau về tính chất hóa học của các hiđrocacbon thơm với ankan, anken. Qua đó, rèn luyện kỹ năng viết phương trình hóa học thể hiện tính chất hóa học của các hidrocacbon thơm.

I. Kiến thức cần nắm vững về hidrocacbon thơm

1. Cách gọi tên các đồng đẳng của benzen, các đồng phân có 2 nhánh ở vòng benzen.

2. Tính chất hoá học chung của hiđrocacbon thơm:

a) Phản ứng thế nguyên tử H của vòng benzen (halogen hoá, nitro hoá, ...).

b) Phản ứng cộng hiđro vào vòng benzen tạo thành vòng no.

c) Phản ứng thế nguyên tử H của nhóm ankyl liên kết với vòng benzen.

d) Phản ứng oxi hoá nhánh ankyl bằng dung dịch kali pemanganat đun nóng.

e) Phản ứng cộng Br₂, HBr, H₂O vào liên kết đôi, liên kết ba ở nhánh của vòng benzen. 

II. Bài tập luyện tập hidrocacbon thơm

* Bài 1 trang 162 SGK Hóa 11: Viết công thức cấu tạo và gọi tên các hiđrocacbon thơm có công thức phân tử C₈H₁₀, C₈H₈. Trong số các đồng phân đó, đồng phân nào phản ứng được với: dung dịch brôm, hiđrobromua? Viết phương trình hoá học của phản ứng xảy ra.

* Lời giải:

- Công thức cấu tạo của C₈H₁₀

⇒ Không có đồng phân nào phản ứng được với dung dịch Br₂ và hiđro bromua.

- Công thức cấu tạo của C₈H₈: .

- Phương trình hóa học khi phản ứng với brom và hidrobromua:

* Bài 2 trang 162 SGK Hóa 11: Trình bày phương pháp hóa phân biệt các chất lỏng sau: benzen, stiren, toluen và hex-1-in.

* Lời giải:

- Phương trình phản ứng hóa học:

CH≡CH-CH₂-CH₂-CH₃ + AgNO₃ + NH₃ → AgC≡C-CH₂-CH₂-CH₃↓ + NH₄NO₃

* Bài 3 trang 162 SGK Hóa 11: Viết phương trình hóa học của các phản ứng điều chế etilen, axetilen từ metan; điều chế clobenzen và nitrobenzen từ benzen và các chất vô cơ khác.

* Lời giải:

• Các phương trình hóa học

- Điều chế etilen, axetilen từ metan

 2CH₄  C₂H₂  +  3H₂

 CH≡CH + H₂  CH₂=CH₂

 3C₂H₂  C₆H₆

- Điều chế clobenzen và nitrobenzen từ benzen 

* Bài 4 trang 162 SGK Hóa 11: Cho 23,0 kg toluen tác dụng với hỗn hợp axit HNO₃ đặc, dư (xúc tác axit H₂SO₄ đặc). Giả sử toàn bộ toluen chuyển thành 2,4,6-trinitrotoluen (TNT).

a) Khối lượng TNT thu được

b) Khối lượng HNO₃ đã phản ứng

* Lời giải:

- Ta có phương trình phản ứng hóa học:

Theo ptpư, ta có: 92(kg) toluen phản ứng với 189(kg) axit nitric và 227(kg) 2,4,6-trinitrotoluen (TNT).

Theo bài ra, ta có:23 (kg) toluen phản ứng với x (kg) axit nitric và y(kg) 2,4,6-trinitrotoluen (TNT).

Như vậy, ta có khối lượng TNT thu được là:

Và có khối lượng HNO₃ phản ứng là:

* Bài 5 trang 162 SGK Hóa 11: Ankylbenzen X có phần trăm khối lượng cacbon bằng 91,31%.

a) Tìm công thức phân tử của X?

b) Viết công thức cấu tạo và gọi tên X?

* Lời giải:

a) Gọi CTPT của X là: C_nH_2n-6 (n≥6)

Vậy X là metylbenzen (toluen): C₆H₅-CH₃