Bài tập số 3, trang 71 SGK Hóa học 11 (Cánh Diều), liên quan đến các hợp chất hữu cơ quan trọng có trong tinh dầu là eugenol, chavibetol, và methyl eugenol. Bài toán yêu cầu phân tích mối quan hệ đồng phân và đồng đẳng giữa các chất này dựa trên công thức cấu tạo của chúng.
Các chất hữu cơ eugenol, chavibetol và methyl eugenol được thấy trong thành phần của nhiều loại tinh dầu.
Eugenol và isoeugenol là nguyên liệu quan trọng dùng sản xuất vanillin (chất tạo hương cho thực phẩm); chavibetol có tác dụng sát khuẩn, kháng oxi hoá; methyl eugenol là chất có tác dụng dẫn dụ côn trùng.
Sử dụng methyl eugenol có thể “lôi kéo” một số loại côn trùng có hại tập trung lại một khu vực rồi tiêu diệt để bảo vệ mùa màng. Eugenol, chavibetol và methyl eugenol có công thức cấu tạo như sau:

a) Chất nào trong số các chất trên là đồng phân của nhau? Chúng thuộc loại đồng phân gì (đồng phân nhóm chức, đồng phân vị trí nhóm chức hay đồng phân mạch carbon)?
b) Eugenol và methyl eugenol có thuộc cùng dãy đồng đẳng không? Vì sao?
Trước hết, ta cần xác định công thức phân tử của ba chất:
Eugenol: $\text{C}_{10}\text{H}_{12}\text{O}_2$
Chavibetol: $\text{C}_{10}\text{H}_{12}\text{O}_2$
Methyl Eugenol: $\text{C}_{11}\text{H}_{14}\text{O}_2$
| Chất | Công thức Phân tử | Nhóm chức |
| Eugenol | $\mathbf{C_{10}H_{12}O_2}$ | $\text{–OH}$ (phenol) và $\text{–OCH}_3$ (ether) |
| Chavibetol | $\mathbf{C_{10}H_{12}O_2}$ | $\text{–OH}$ (phenol) và $\text{–OCH}_3$ (ether) |
| Methyl Eugenol | $\mathbf{C_{11}H_{14}O_2}$ | $\text{–OCH}_3$ (ether) và $\text{–OCH}_3$ (ether) |
a) Eugenol và chavibetol là đồng phân của nhau. Chúng thuộc đồng phân vị trí nhóm chức.
b) Eugenol và methyl eugenol thuộc cùng một dãy đồng đẳng do chúng có cấu tạo tương tự nhau, phân tử hơn kém nhau 1 nhóm – CH2.
Bài 3 trang 71 SGK Hoá 11 Cánh diều cho thấy:
Đồng phân: Eugenol và Chavibetol là đồng phân của nhau ($\mathbf{C_{10}H_{12}O_2}$), thuộc loại đồng phân vị trí liên kết bội trên mạch nhánh.
Đồng đẳng: Eugenol và Methyl Eugenol thuộc cùng một dãy đồng đẳng vì chúng có cấu tạo tương tự và phân tử hơn kém nhau một nhóm $\mathbf{-CH_2-}$.
• Xem thêm: