Bài 7 trang 32 SGK Toán 10 Tập 2 Chân trời sáng tạo là bài toán tổ hợp thực tế, yêu cầu tính tổng số trận đấu trong một giải đấu bóng đá có hình thức đấu vòng tròn hai lượt đi và lượt về. Ta sử dụng khái niệm Chỉnh hợp (Ank) hoặc Quy tắc nhân.
Mùa giải 2019, giải bóng đá vô địch quốc gia (V.League) có 14 đội bóng tham gia. Các đội bóng đấu vòng tròn hai lượt đi và lượt về. Hỏi cả giải đấu có bao nhiêu trận đấu?
Phân tích yêu cầu: "Đấu vòng tròn hai lượt đi và lượt về" nghĩa là giữa hai đội $A$ và $B$, sẽ có hai trận đấu khác nhau: $A \to B$ (lượt đi) và $B \to A$ (lượt về).
Bản chất tổ hợp: Việc chọn ra hai đội để đá lượt đi và lượt về là có thứ tự (thứ tự lượt đi/lượt về quan trọng). Đây là Chỉnh hợp chập 2 của 14 ($A_{14}^2$).
Với $n=14$ đội.
* Cách 1:
Các đội bóng đấu vòng tròn hai lượt đi và lượt về. Khi đó việc xếp số trận đấu được chia làm 14 giai đoạn:
Đội 1 có đấu 13 trận với 13 đội còn lại;
Đội 2 có đấu 13 trận với 13 đội còn lại;
…
Đội 14 có đấu 13 trận với 13 đội còn lại.
Vậy có tất cả 13 + 13 + 13 + … + 13 (có 14 số 13) = 13.14 = 182 trận đấu.
* Cách 2:
Vì việc chọn ra 2 đội bóng trong 14 đội bóng để thi đấu lượt đi và lượt về là chỉnh hợp chập 2 của 14. Do đó số trận đấu của giải bóng đá vô địch quốc gia (V.League) là:
$A_{14}^{2}=\frac{14!}{(14-2)!}$ $=\frac{14!}{12!}=14.13=182$ (trận).
Vậy trong cả giải đấu có tất cả 182 trận.
Tổng kết: Bài 7 trang 32 SGK Toán 10 Tập 2 Chân trời sáng tạo đã minh họa ứng dụng của Chỉnh hợp trong việc tính số trận đấu vòng tròn hai lượt.
Do có lượt đi và lượt về, thứ tự hai đội là quan trọng $\implies$ Chỉnh hợp.
Số trận đấu được tính là $\mathbf{A_{14}^2 = 14 \cdot 13 = 182}$ trận.
Nắm vững việc phân biệt bài toán có thứ tự (Chỉnh hợp) và không thứ tự (Tổ hợp) là chìa khóa để giải quyết bài toán đếm. Hãy thường xuyên ghé thăm hayhochoi.vn để cập nhật thêm nhiều bài giải và kiến thức toán học bổ ích khác nhé!
• Xem thêm: