Hôm nay chúng ta sẽ cùng giải chi tiết Bài 5 trang 106 sách giáo khoa Toán 11 tập 1, bộ sách Chân trời sáng tạo. Bài toán này là một bài tập hình học không gian phức tạp, yêu cầu bạn vận dụng nhiều kiến thức về giao điểm, giao tuyến, định lí Menelaus và các mối quan hệ song song.
Cho hình chóp S.ABCD có đáy là hình bình hành, AC và BD cắt nhau tại O. Gọi I là trung điểm của SO. Mặt phẳng (ICD) cắt SA, SB lần lượt tại M, N.
a) Hãy nói cách xác định hai điểm M và N. Cho AB = a. Tính MN theo a
b) Trong mặt phẳng (CDMN), gọi K là giao điểm của CN và DM. Chứng minh SK//BC//AD
Để giải quyết bài toán này, bạn cần thực hiện theo các bước sau:
Phần a:
Xác định vị trí M và N: Tìm giao điểm của đường thẳng và mặt phẳng bằng phương pháp giao tuyến phụ. Cụ thể, để tìm M, ta xét đường thẳng CI và mặt phẳng (SAB). Tương tự cho N.
Tính MN: Sử dụng định lí Menelaus cho tam giác SAB để tìm tỉ lệ các đoạn thẳng. Từ đó, bạn có thể tính được độ dài MN dựa vào AB.
Phần b:
Xác định giao tuyến SK: Chứng minh S và K là hai điểm chung của mặt phẳng (SAD) và (SBC). Giao tuyến sẽ là đường thẳng SK.
Chứng minh SK//BC//AD: Dựa vào tính chất của hình bình hành và giao tuyến của hai mặt phẳng song song, bạn có thể chứng minh được mối quan hệ song song giữa SK, BC và AD.
Ta có hình minh hoạ như sau:

a) Trong mặt phẳng (SAC), gọi M là giao của CI và SA.
CI ⊂ (ICD) nên M ∈ (ICD)
Trong mặt phẳng (SBD), gọi N là giao của DI và SB.
DI ⊂ (ICD) nên N ∈ (ICD)
Ta có MN là giao của của (ICD) và (SAB). Mà AB//CD nên MN//CD
Theo định lý Menelaus, trong tam giác SOA, ta có:
Ta có MN//AB nên
b) Ta có:
K ∈ CN mà CN ⊂ (SBC) nên K ∈ (SBC)
K ∈ DM mà DM ⊂ (SAD) nên K ∈ (SAD)
Mặt khác: S và K là hai điểm chung của hai mặt phẳng (SAD) và (SBC)
nên SK là giao tuyến của hai mặt phẳng (SAD) và (SBC).
Mà AD//BC nên SK//BC//AD
Bài toán này đã giúp bạn rèn luyện kỹ năng giải các bài toán hình học không gian phức tạp. Việc nắm vững các định lí và phương pháp tìm giao tuyến, giao điểm là chìa khóa để giải quyết bài toán một cách chính xác.
• Xem thêm: