Bài tập luyện tập: Nhận biết một số hợp chất vô cơ - Hóa 12 bài 42

Bài viết này nhằm cùng cố kiến thức và kỹ năng nhận biết một số chất vô cơ (nhận biết một số ion trong dung dịch và một số chất khí).

I. Kiến thức cần nhớ để nhận biết một số ion trong dung dịch và chất khí

• Phản ứng nhận biết Cation

• Phản ứng nhận biết Anion

• Phản ứng nhận biết chất khí

II. Bài tập nhận biết một số chất vô cơ

* Bài 1 trang 180 SGK Hóa 12: Trình bày cách nhận biết các ion trong các dung dịch riêng rẽ sau: Ba²⁺, Fe³⁺, Cu²⁺.

* Lời giải:

- Cho từ từ dung dịch NH₃ đến dư vào 3 mẫu thử, mẫu thử nào có kết tủa màu nâu đỏ thì mẫu thử đó chứa ion Fe³⁺

 Fe³⁺ + 3NH₃ + 3H₂O → Fe(OH)₃↓_{(nâu đỏ)} + 3NH₄⁺

- Mẫu thử nào lúc đầu xuất hiện kết tủa màu xanh lục, sau đó kết tủa tan ra cho dung dịch màu xanh lơ thì mẫu thử đó chứa ion Cu²⁺

 Cu²⁺ + 2NH₃ + 2H₂O → Cu(OH)₂↓_{(xanh lơ)} + 2NH₄⁺

 Cu(OH)₂ ↓ + 4NH₃→ [Cu(NH₃)₄](OH)₂

- Cho dung dịch H₂SO₄ vào mẫu thử còn lại nếu có kết tủa trắng, không tan trong axit dư, mẫu thử đó chứa ion Ba²⁺

 Ba²⁺ + H₂SO₄ → BaSO₄↓_(trắng) + 2H⁺

* Bài 2 trang 180 SGK Hóa 12: Có 5 lọ hóa chất không nhãn mỗi lọ đựng một trong các dung dịch sau đây (nồng độ khoảng 0,1M): NH₄Cl, FeCl₂, AlCl₃, MgCl₂, CuCl₂. Chỉ dùng dung dịch NaOH thêm vào từng dung dịch có thể nhận biết dãy dung dịch nào sau đây?

A. 2 dung dịch : NH₄Cl, CuCl₂

B. 3 dung dịch : NH₄Cl, MgCl₂, CuCl₂

C. 4 dung dịch: NH₄Cl, AlCl₃, MgCl₂, CuCl₂

D. Cả 5 dung dịch.

* Lời giải:

- Chọn đáp án: D. Cả 5 dung dịch.

Dùng dung dịch NaOH cho lần lượt vào từng dung dịch, có thể nhận biết được tối đa năm dung dịch chứa ion: NH₄Cl, FeCl₂, AlCl₃, MgCl₂, CuCl₂:

• Cho dung dịch NaOH vào dd NH₄Cl có hiện tượng thoát khí mùi khai.

  NH₄Cl + NaOH → NaCl + NH₃ + H₂O

• Cho dung dịch NaOH vào dd MgCl₂ có hiện tượng xuất hiện kết tủa trắng Mg(OH)₂

 MgCl₂ + NaOH → NaCl + Mg(OH)₂↓_(trắng)

• Cho dung dịch NaOH vào dd FeCl₂ có hiện tượng xuất hiện kết tủa trắng xanh Fe(OH)₂ bị hóa nâu trong không khí (do tạo Fe(OH)₃)

 FeCl₂ + NaOH → NaCl + Fe(OH)₂↓_{(trắng xanh)}

 Fe(OH)₂ + O₂ + 2H₂O → 4 Fe(OH)₃↓_{(nâu đỏ)}

• Cho dung dịch NaOH vào dd AlCl₃ có hiện tượng xuất hiện kết tủa trắng Al(OH)₃ rồi tan trong kiềm dư.

 AlCl₃ + NaOH → NaCl + Al(OH)₃↓_(trắng)

 Al(OH)₃ + NaOH → Na[Al(OH)₄]

• Cho dung dịch NaOH vào dd CuCl₂ có hiện tượng xuất hiện kết tủa xanh lơ Cu(OH)₂

 CuCl₂ + NaOH → NaCl + Cu(OH)₂↓_{(xanh lơ)}

* Bài 3 trang 180 SGK Hóa 12: Có 4 ống nghiệm không nhãn mỗi ống đựng một trong các dung dịch sau (nồng độ khoảng 0,1 M) : NaCl, Na₂CO₃, KHSO₄, CH₃NH₂. Chỉ dùng giấy quỳ tím cho vào từng dung dịch, quan sát sự thay đổi màu của nó có thể nhận biết dãy dung dịch nào ?

A. 1 dung dịch NaCl

B. 2 dung dịch NaCl và KHSO₄

C. 2 dung dịch KHSO₄ và CH₃NH₂.

D. 3 dung dịch NaCl, KHSO₄ và Na₂CO₃

* Lời giải:

Cho quỳ tím vào từng chất:

- Qùy tím chuyển sang màu đỏ là KHSO₄

- Qùy tím chuyển sang màu xanh là Na₂CO₃ và CH₃NH₂

- Qùy tím không chuyển màu là NaCl

Vậy có thể phân biệt được cả 4 dãy chất ở A, B, C, D

* Bài 4 trang 180 SGK Hóa 12: Hãy phân biệt hai dung dịch riêng rẽ sau : (NH₄)₂S và (NH₄)₂SO₄ bằng một thuốc thử.

* Lời giải:

- Cho dung dịch Ba(OH)₂ vào hai mẫu thử, mẫu thử nào có khí và kết tủa trắng là (NH₄)₂SO₄, chỉ có khí là (NH₄)₂S.

(NH₄)₂S + Ba(OH)₂ → BaS + 2NH₃↑ + 2H₂O

(NH₄)₂SO₄ + Ba(OH)₂ → BaSO₄↓ + 2NH₃↑ + 2H₂O