Chào các em! Hôm nay, chúng ta sẽ cùng nhau giải chi tiết Bài 2 trang 42 SGK Hóa 10 thuộc bộ sách Chân trời sáng tạo. Bài toán này giúp chúng ta ôn tập mối liên hệ giữa cấu hình electron và tính chất hóa học tương tự nhau của các nguyên tố.
Dãy nào gồm các nguyên tố có tính chất hóa học tương tự nhau? Vì sao?
a) Oxygen (Z = 8), nitrogen (Z = 7), carbon (Z = 6)
b) Lithium (Z = 3), sodium (Z = 11), potassium (Z = 19)
c) Helium (Z = 2), neon (Z = 10), argon (Z = 18)
Đề bài đưa ra ba dãy nguyên tố và yêu cầu xác định dãy nào có các nguyên tố có tính chất hóa học tương tự nhau. Để trả lời câu hỏi này, chúng ta cần nhớ một nguyên tắc cơ bản trong hóa học:
Các nguyên tố có cùng số electron lớp ngoài cùng (cùng nhóm A) sẽ có tính chất hóa học tương tự nhau.
Điều này là do các electron lớp ngoài cùng (electron hóa trị) quyết định khả năng nhường, nhận hay dùng chung electron của nguyên tử, từ đó ảnh hưởng đến tính chất hóa học của chúng.
Để kiểm tra từng dãy, chúng ta sẽ thực hiện các bước sau:
Viết cấu hình electron của từng nguyên tố trong dãy.
Xác định số electron lớp ngoài cùng và nhóm của chúng.
So sánh xem các nguyên tố trong cùng một dãy có thuộc cùng một nhóm không.
Các nguyên tố thuộc cùng nhóm A có tính chất hóa học tương tự nhau.
Tên nguyên tố |
Số hiệu nguyên tử |
Cấu hình electron |
Nhóm |
Oxygen |
Z = 8 |
1s22s22p4 |
VIA |
Nitrogen |
Z = 7 |
1s22s22p3 |
VA |
Carbon |
Z = 6 |
1s22s22p2 |
IVA |
⇒ Oxygen (Z = 8), nitrogen (Z = 7), carbon (Z = 6) không thuộc cùng nhóm nên không có tính chất hóa học tương tự nhau.
Tên nguyên tố |
Số hiệu nguyên tử |
Cấu hình electron |
Nhóm |
Lithium |
Z = 3 |
1s22s1 |
IA |
Sodium |
Z = 11 |
1s22s22p63s1 |
IA |
Potassium |
Z = 19 |
1s22s22p63s23p64s1 |
IA |
⇒ Lithium (Z = 3), sodium (Z = 11), potassium (Z = 19) cùng thuộc nhóm IA nên có tính chất hóa học tương tự nhau.
Tên nguyên tố |
Số hiệu nguyên tử |
Cấu hình electron |
Nhóm |
Helium |
Z = 2 |
1s2 |
VIIIA |
Neon |
Z = 10 |
1s22s22p6 |
VIIIA |
Argon |
Z = 18 |
1s22s22p63s23p6 |
VIIIA |
⇒ Helium (Z = 2), neon (Z = 10), argon (Z = 18) cùng thuộc nhóm VIIIA nên có tính chất hóa học tương tự nhau.
Qua bài tập này, các em đã củng cố kiến thức về quy luật tuần hoàn của các nguyên tố hóa học. Tính chất hóa học của các nguyên tố chủ yếu phụ thuộc vào số electron lớp ngoài cùng. Các nguyên tố trong cùng một nhóm A có số electron lớp ngoài cùng giống nhau, do đó chúng có tính chất hóa học tương tự nhau.
• Xem thêm: