Giải bài 1 trang 23 Hóa 12 Chân trời sáng tạo SGK

Đề bài:

Carbohydrate nào dưới đây không có nhóm -OH hemiacetal hoặc nhóm -OH hemiketal?

A. Glucose.

B. Fructose.

C. Saccharose.

D. Maltose.

Phân tích và Hướng dẫn giải:

Để giải quyết bài toán này, các em cần nắm vững cấu trúc của các loại carbohydrate.

• Nhóm -OH hemiacetal là nhóm chức được tạo thành khi nhóm aldehyd ($-CHO$) phản ứng nội phân tử với nhóm hiđroxyl ($-OH$) để tạo thành cấu trúc mạch vòng. Nhóm này có khả năng mở vòng và chuyển hóa thành dạng anđehit.

• Nhóm -OH hemiketal là nhóm chức được tạo thành khi nhóm ceton ($>C=O$) phản ứng nội phân tử với nhóm hiđroxyl ($-OH$) để tạo thành cấu trúc mạch vòng. Nhóm này cũng có khả năng mở vòng.

Các loại carbohydrate được đề cập trong bài toán:

• Glucose và Fructose: Đây là các monosaccharide (đường đơn). Chúng tồn tại chủ yếu ở dạng mạch vòng, có nhóm -OH hemiacetal (ở glucose) và nhóm -OH hemiketal (ở fructose). Các nhóm này cho phép chúng có tính chất khử (phản ứng tráng bạc, làm mất màu nước bromine).

• Saccharose (đường ăn): Đây là một disaccharide (đường đôi) được tạo thành từ một đơn vị glucose và một đơn vị fructose. Liên kết giữa hai đơn vị này là liên kết glycoside, được hình thành từ nhóm -OH hemiacetal của glucose và nhóm -OH hemiketal của fructose. Do đó, saccharose không còn nhóm -OH hemiacetal hoặc hemiketal tự do để mở vòng.

• Maltose (đường mạch nha): Đây cũng là một disaccharide, được tạo thành từ hai đơn vị glucose. Liên kết glycoside của nó chỉ được hình thành từ một nhóm -OH hemiacetal của đơn vị glucose thứ nhất, trong khi nhóm -OH hemiacetal của đơn vị glucose thứ hai vẫn còn tự do. Do đó, maltose có khả năng mở vòng.

Lời giải chi tiết:

• Đáp án: C.

Vì: Saccharose không có nhóm -OH hemiacetal hoặc nhóm -OH hemiketal.