Trong lĩnh vực ứng dụng của tia tử ngoại (UV), ta biết rằng tia UV có tác dụng diệt khuẩn rất mạnh, đặc biệt là UV-C. Tuy nhiên, đèn hơi thủy ngân được sử dụng để chiếu sáng đường phố lại không có tác dụng này. Bài 5 trang 142 SGK Vật lí 12 sẽ giúp chúng ta hiểu rõ lý do tại sao, dựa trên nguyên tắc hấp thụ bức xạ của vật liệu.
Ánh sáng đèn hơi thủy ngân để chiếu sáng các đường phố có tác dụng diệt khuẩn không? Tại sao?
Nguồn gốc: Đèn hơi thủy ngân (loại áp suất thấp) hoạt động bằng cách kích thích hơi thủy ngân phát ra bức xạ, chủ yếu là tia tử ngoại bước sóng ngắn (UV-C). Đây chính là tia có khả năng diệt khuẩn mạnh nhất.
Ứng dụng diệt khuẩn: Để diệt khuẩn, đèn UV cần có vỏ làm bằng vật liệu không hấp thụ tia tử ngoại (chủ yếu là thạch anh) để tia UV có thể thoát ra ngoài.
Vật liệu chiếu sáng đường phố: Đèn hơi thủy ngân dùng để chiếu sáng đường phố có cấu tạo và mục đích khác: ánh sáng phải đi qua vỏ thủy tinh và thường là vỏ nhựa bảo vệ bên ngoài.
- Ánh sáng đèn hơi thủy ngân để chiếu sáng các đường phố không có tác dụng diệt khuẩn, vì đèn được đặt trong vỏ thủy tinh, rồi lại đặt trong vỏ nhựa nên tia tử ngoại hầu như bị vỏ đèn hấp thụ hết, và đèn không còn tác dụng diệt khuẩn.
Căn cứ để kết luận đèn hơi thủy ngân chiếu sáng đường phố không có tác dụng diệt khuẩn là do vỏ đèn được làm bằng thủy tinh và/hoặc nhựa. Các vật liệu này có đặc tính hấp thụ tia tử ngoại rất mạnh, ngăn không cho bức xạ UV (tác nhân diệt khuẩn) truyền ra môi trường bên ngoài. Mục đích của loại đèn này chỉ là chuyển đổi năng lượng để cung cấp ánh sáng nhìn thấy, không phải là phát xạ tia tử ngoại.
• Xem thêm:
Bài 6 trang 142 SGK Vật Lý 12: Chọn câu đúng. Tia hồng ngoại có:...
Bài 7 trang 142 SGK Vật Lý 12: Chọn câu đúng. Tia tử ngoại:...