Chào mừng các em học sinh đến với Bài 1: Đơn thức trong chương trình Toán 8 sách Kết nối tri thức. Bài học này là nền tảng để các em làm quen với một khái niệm quan trọng trong đại số, đó là đơn thức, đơn thức thu gọn, bậc của đơn thức và đơn thức đồng dạng.
• Đơn thức là gì? là biểu thức đại số chỉ gồm một số hoặc một biến, hoặc có dạng tích của những số và biến.
Số 0 được gọi là đơn thức không.
* Ví dụ: 3; 5xy; –4x; ... là các đơn thức.
• Đơn thức thu gọn là gì? là đơn thức chỉ gồm một số, hoặc có dạng tích của một số với những biến, mỗi biến chỉ xuất hiện một lần và đã được nâng lên lũy thừa với số mũ nguyên dương.
* Ví dụ: 5; 3yz; 7x3y2z; ... là các đơn thức thu gọn.
2xy2xy; ; ... không phải là các đơn thức thu gọn
Với các đơn chưa là đơn thức thu gọn, ta có thể thu gọn chúng bằng cách áp dụng các tính chất của phép nhân và phép nâng lên lũy thừa.
* Ví dụ: 2xy2xy = 2x.x.y2.y = 2x2y3
• Bậc của Đơn thức là gì?
Bậc của đơn thức là tổng số mũ của các biến trong một đơn thức thu gọn với hệ số khác 0.
* Chú ý:
+ Số thực khác 0 là đơn thức bậc không.
+ Số 0 được gọi là đơn thức không có bậc.
* Ví dụ: 5xy có bậc là 1 + 1 = 2
3x3y2z có bậc là 3 + 2 + 1 = 6
Với những đơn thức chưa thu gọn, ta nên thu gọn đơn thức trước, khi đó, bậc của đơn thức thu gọn chính là bậc của đơn thức ban đầu.
* Ví dụ: 2xy2xy có đơn thức thu gọn là 2x2y3, đơn thức này có bậc là 2 + 3 = 5 nên đơn thức 2xy2xy có bậc là 5.
Trong một đơn thức thu gọn, phần số còn gọi là hệ số, phần còn lại gọi là phần biến.
* Ví dụ: đơn thức 7xy5 có hệ số là 7, phần biến là xy5.
Hai đơn thức đồng dạng là hai đơn thức với hệ số khác 0 và có phần biến giống nhau.
* Ví dụ: 2x2y và 5x2y là hai đơn thức đồng dạng.
Cộng và trừ đơn thức đồng dạng: muốn cộng (hay trừ) các đơn thức đồng dạng, ta cộng (hay trừ) các hệ số với nhau và giữ nguyên phần biến.
* Ví dụ: Cộng trừ 2 đơn thức đồng dạng 3xy3 và 5xy3
3xy3 + 5xy3 = 8xy3
3xy3 – 5xy3 = –2xy3
Bài viết trên đã cung cấp cho các em những kiến thức cơ bản về đơn thức, cách nhận biết đơn thức thu gọn, xác định bậc và nhận diện đơn thức đồng dạng. Đây là nền tảng quan trọng để học tốt các bài tiếp theo.
• Xem thêm:
Lý thuyết Toán 8 Bài 2: Đa thức
Lý thuyết Toán 8 Bài 3: Phép cộng và phép trừ đa thức