Axetilen C2H2 cấu tạo phân tử, tính chất hoá học của axetilen và bài tập - hoá 9 bài 38

Để hiểu sâu hơn về axetilen C₂H₂ có công thức cấu tạo như thế nào, tính chất hoá học của axetilen là gì? có ứng dụng gì trong thực tế, chúng ta hãy tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

• xem thêm: So sánh tính chất hoá học của Metan, Etilen và Axetilen

I. Tính chất vật lý của axetilen (C₂H₂)

- Axetilen C₂H₂ là chất khí, không màu, không mùi, ít tan trong nước, nhẹ hơn không khí (d=26/29).

II. Cấu tạo phân tử của Axetilen (C₂H₂)

- Trong phân tử axetilen có một liên kết ba giữa hai nguyên tử cacbon. Công thức cấu tạo của axetilen như sau: H – C  C- H; viết gọn HC  CH.

III. Tính chất hoá học của Axetilen (C₂H₂)

1. Axetilen tác dụng với Oxi

- Khi đốt trong không khí, axetilen cháy với ngọn lửa sáng, tỏa nhiều nhiệt

2C₂H₂ + 5O₂   4CO₂↑ + 2H₂O

2. Axetilen tác dụng với dung dịch brom

- Trong liên kết ba  của phân tử axetilen có 2 liên kết kém bền, vì vậy axetilen cũng làm mất màu dung dịch brom như etilen theo PTPƯ sau:

HCCH + Br₂ —> Br-CH=CH—Br (đibrom etilen)

Br-CH=CH-Br + Br₂ —> Br₂CH-CHBr₂ (tetra brometan)

- Nếu nước brom lấy dư và axetilen phản ứng hết:

HCCH + 2Br₂ —> Br₂CH-CHBr₂

- Trong điều kiện thích hợp, axetilen còn tham gia phản ứng cộng với nhiều chất khác như H₂, Cl₂,...

IV. Điều chế Axetilen

1. Trong phòng thí nghiệm và trong công nghiệp, cho canxi cacbua phản ứng với nước.

CaC₂ + 2H₂O → C₂H₂ + Ca(OH)₂

2. Phương pháp hiện đại để điều chế axetilen hiện nay là nhiệt phân metan ở nhiệt độ cao, sau đó làm lạnh nhanh.

2CH₄  C₂H₂ + 3H₂↑

V. Ứng dụng của axetilen

- Axetilen dùng trong đèn xì oxi-axetilen dể hàn, cắt kim loại.

- Axetilen là nguyên liệu để sản xuất poli (vinyl clorua) dùng sản xuất nhựa PVC và nhiều hóa chất khác.

* Bảng so sánh metan CH₄ , etilen C₂H₄ và axetilen C₂H₂

VI. Bài tập về Axetilen

* Bài 1 trang 122 SGK Hóa 9: Hãy cho biết trong các chất sau:

CH₃ – CH₃ ; CH≡ CH; CH₂ = CH₂; CH₄; CH≡ C – CH₃.

a) Chất nào có liên kết ba trong phân tử?

b) Chất nào làm mất màu dung dịch brom?

> Lời giải bài 1 trang 122 SGK Hóa 9

* Bài 2 trang 122 sgk hoá 9: Cần bao nhiêu ml dung dịch brom 0,1M để tác dụng vừa đủ với:

a) 0,224 lít etilen ở điều kiện tiêu chuẩn.

b) 0,224 lít axetilen ở điều kiện tiêu chuẩn.

> Lời giải bài 2 trang 122 SGK Hóa 9

* Bài 3 trang 122 sgk hoá 9: Biết rằng 0,1 lít khí etilen (đktc) làm mất màu 50ml dung dịch brom. Nếu dùng 0,1 lít khí axetilen (đktc) thì có thể làm mất màu bao nhiêu ml dung dịch brom trên?

> Lời giải bài 3 trang 122 SGK Hóa 9

* Bài 4 trang 122 sgk hoá 9: Đốt cháy 28ml hỗn hợp khí metan và axetilen cần phải dùng 67,2ml khí oxi.

a) Tính phần trăm thể tích của mỗi khí trong hỗn hợp.

b) Tính thể tích khí CO₂ sinh ra.

(Các thể tích khí đo ở cùng điều kiện nhiệt độ và áp suất)

> Lời giải bài 4 trang 122 SGK Hóa 9

* Bài 5 trang 122 sgk hoá 9: Cho 0,56 lít (đktc) hỗn hợp khí gồm C₂H₄, C₂H₂ tác dụng hết với dung dịch brom dư, lượng brom đã tham gia phản ứng là 5,6g

a) Hãy viết phương trình hóa học.

b) Tính phần trăm thể tích của mỗi khí trong hỗn hợp.

> Lời giải bài 5 trang 122 SGK Hóa 9