Hóa học hữu cơ là gì? Hợp chất Hữu cơ là gì, có ở đâu và Cách phân loại - Hóa 9 bài 34

Vậy để giải đáp thắc mắc Hợp chất hữu cơ, Hóa học hữu cơ là gì? Có ở đâu? và cách phân loại hợp chất hữu cơ như thế nào? chúng ta cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

I. Khái niệm về hợp chất hữu cơ

1. Hợp chất hữu cơ có ở đâu?

- Hợp chất hữu cơ có ở xung quanh ta, trong cơ thể sinh vật và trong hầu hết các loại lương thực, thực phẩm (gạo, thịt, các, rau, quả,...), trong các loại đồ dùng (quần, áo, giấy, mực,...).

2. Hợp chất hữu cơ là gì?

- Hợp chất hữu cơ là hợp chất của cacbon (trừ CO, CO₂, H₂CO₃ và muối cacbonat, cacbua kim loại như CaC₂,...)

3. Các hợp chất hữu cơ được phân loại như thế nào

- Hiđrocacbon: phân tử chỉ gồm hai nguyên tố cacbon (C) và hiđrô (H)

* Ví dụ: CH₄, C₂H₄, C₆H₆,...

- Dẫn xuất của Hiđrôcacbon: ngoài cacbon và hi đrô trong phân tử còn có các nguyên tố khác: oxi, ni tơ, clo…

* Ví dụ: C₂H₆O, C₂H₅O₂N, CH₃Cl,...

II. Khái niệm về hóa học hữu cơ

- Hóa học hữu cơ là ngành hóa học chuyên nghiên cứu về các hợp chất hữu cơ và những chuyển đổi của chúng.

- Ngày nay, hóa học hữu cơ có nhiều phân ngành khác nhau (hoá học dầu mỏ, hoá học polime, hoá học các hợp chất thiên nhiên,...) và đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế xã hội.

III. Bài tập về Hóa học hữu cơ và hợp chất hữu cơ

* Bài 1 trang 108 SGK Hóa học 9: Dựa vào dữ kiện nào trong các dữ kiện sau đây để có thể nói một chất là vô cơ hay hữu cơ?

a) Trạng thái (rắn, lỏng, khí).

b) Màu sắc.

c) Độ tan trong nước.

d) Thành phần nguyên tố.

° Lời giải bài 1 trang 108 SGK Hóa học 9: 

- Dựa vào thành phần nguyên tố (câu d) để xác định một hợp chất là vô cơ hay hữu cơ.

* Bài 2 trang 108 SGK Hóa học 9: Chọn câu đúng trong các câu sau:

a) Hóa học hữu cơ là ngành hóa học chuyên nghiên cứu các hợp chất có trong tự nhiên.

b) Hóa học hữu cơ là ngành hóa học chuyên nghiên cứu các hợp chất của cacbon.

c) Hóa học hữu cơ là ngành hóa học chuyên nghiên cứu các hợp chất hữu cơ.

d) Hóa học hữu cơ là ngành hóa học chuyên nghiên cứu các chất trong cơ thể sống.

° Lời giải bài 2 trang 108 SGK Hóa học 9: 

¤ Chọn đáp án: c) Hóa học hữu cơ là ngành hóa học chuyên nghiên cứu các hợp chất hữu cơ.

* Bài 3 trang 108 SGK Hóa học 9: Hãy so sánh phần trăm khối lượng của cacbon trong các chất sau: CH₄, CH₃Cl, CH₂Cl₂, CHCl₃.

° Lời giải bài 3 trang 108 SGK Hóa học 9: 

¤ Cách giải 1: Tính % khối lượng Cacbon trong từng chất rồi so sánh:

  M_CH4 = 12 + 4.1 = 16(g/mol); M_CH3Cl = 12 + 3.1 + 35,5 = 50,5(g/mol);

  M_CH2Cl2 = 12 + 2.1 + 2.35,5 = 85(g/mol); M_CHCl3 = 12 + 1 +3.35,5 = 119,5(g/mol);

- Trong CH₄: %m_C = (12/16).100% = 75%.

- Trong CH₃Cl: %m_C = (12/50,5).100% = 23,7%.

- Trong CH₂Cl₂: %m_C = (12/85).100% = 14,1%.

- Trong CHCl₃: %m_C = (12/119,5).100% = 10,04%.

⇒ Thành phần phần trăm khối lượng C trong các chất sắp xếp theo thứ tự sau:

 CH₄ > CH₃Cl > CH₂Cl₂ > CHCl₃

¤ Cách giải 2: Phân tử các chất chỉ có 1 nguyên tử C nhưng phân tử khối tăng dần (do số nguyên tử Cl có m_Cl = 35,5g thay thế dần nguyên tử H có m_H = 1 trong công thức) nên thành phần phần trăm khối lượng C trong các hợp chất được sắp xếp: CH₄ > CH₃Cl > CH₂Cl₂ > CHCl₃.

* Bài 4 trang 108 SGK Hóa học 9: Axetic có công thức C₂H₄O₂. Hãy tính thành phần phần trăm khối lượng của các nguyên tố trong axit axetic.

° Lời giải bài 4 trang 108 SGK Hóa học 9: 

- Ta có: Khối lượng phân tử của axit axetic là:

 M_C2H4O2 = 2.12 + 4.1 + 2.16 = 60(g).

 trong đó: m_C = 2.12 = 24(g); m_H = 4.1 = 4(g); m_O = 2.16 = 32(g)

- Nên có:

 %m_C = (m_C/M).100% = (24/60).100% = 40%

 %m_H = (m_H/M).100% = (4/60).100% = 6,67%

 %m_O = (m_O/M).100% = (32/60).100% = 53,3%

 hoặc %m_O = 100% - %m_C - %m_H = 100% - 40% - 6,67% = 53,33%.

* Bài 5 trang 108 SGK Hóa học 9: Hãy sắp xếp các chất : C₆H₆, CaCO₃, C₄H₁₀, C₂H₆O, NaNO₃, CH₃NO₂, NaHCO₃, C₂H₃O₂Na vào các cột thích hợp trong bảng sau:

° Lời giải bài 5 trang 108 SGK Hóa học 9: 

- Sắp xếp như sau: