Bài tập Muối tác dụng với Muối và phương pháp giải - Hóa 9 chuyên đề

Vì vậy bài viết này sẽ giúp các em có được phương pháp giải dạng bài tập Muối tác dụng với muối. Qua đó giúp các em dễ dàng có được trọn số điểm khi gặp dạng bài tập này khi thi và kiểm tra.

I. Lý thuyết và phương pháp giải bài tập muối tác dụng với muối

1. Lý thuyết cần nhớ dd Muối tác dụng với dd Muối

- Phản ứng xảy ra giữa hai dung dịch muối thường là phản ứng trao đổi.

- Muối tác dụng với muối tạo thành 2 muối mới.

 Muối + Muối → 2 Muối mới

* Ví dụ:  Na₂CO₃ + BaCl₂ → 2NaCl + BaCO₃↓_(trắng)

 KCl + AgNO₃ → KNO₃ + AgCl↓_(trắng)

* Lưu ý: Điều kiện xảy ra phản ứng:

+ Chất phản ứng: Hai muối tham gia phản ứng phải tan.

+ Sản phẩm: Phải có chất kết tủa (↓) hoặc bay hơi (↑) hoặc H₂O

¤ Một số trường hợp đặc biệt:

 ZnSO₄ + Na₂CO₃ + H₂O → Zn(OH)₂ + Na₂SO₄ + CO₂↑ 

 AgNO₃ + Fe(NO₃)₂ → Fe(NO₃)₃ + Ag↓

2. Phương pháp giải bài tập Muối tác dụng với Muối

Để giải bài tập Muối tác dụng với Muối cơ bản thực hiện 4 bước sau:

- Bước 1: Tính toán theo số liệu đề cho (số mol từ số gam, số lít...)

- Bước 2: Viết phương trình phản ứng hóa học.

- Bước 3: Đặt ẩn, lập hệ phương trình (nếu cần).

- Bước 4: Giải hệ phương trình (nếu có) và tính toán theo yêu cầu đề bài.

II. Bài tập Muối tác dụng với Muối minh họa

* Bài tập 1: Cho 250 ml dung dịch NaCl 1M tác dụng với 800 ml dung dịch AgNO₃ 0,5M. Tính khối lượng kết tủa thu được?

* Lời giải:

- Đổi đơn vị: 250ml = 0,25lít; 800ml = 0,8lít;

- Theo bài ra, ta có: n_NaCl = C_M.V = 1.0,25 =0,25(mol)

 n_AgNO3 = 0,5.0,8 = 0,4(mol).

- Phương trình phản ứng hóa học:

                 NaCl  +   AgNO₃  →  NaNO₃ + AgCl↓

Theo ptpư:  1(mol)   1 (mol)

Theo đề ra: 0,25        0,8(mol)

Như vậy theo PTPƯ thì 1 mol NaCl sẽ phản ứng (vừa đủ) với 1 mol AgNO₃

Nhưng bài ra cho số mol NaCl là 0,25mol và số mol AgNO₃ là 0,8 mol. Như vậy có thể thấy NaCl phản ứng hết còn AgNO₃ sẽ dư. Thường ta lập tỉ lệ như sau:

 nên NaCl hết còn AgNO₃ dư.

Vậy số mol AgCl↓ tính theo số mol của NaCl phản ứng, ta có:

 n_AgCl↓ = n_NaCl = 0,25(mol)

Khối lượng AgCl↓ là: m_AgCl = 0,25.143,5 = 35,875(g).

(Số mol AgNO₃ dư là: 0,4 - 0,25 = 0,15mol).

* Bài tập 2: Cho 0,1mol FeCl₃ tác dụng hết với dung dịch Na₂CO₃ dư, thu được chất khí B và kết tủa C. Đem nung C đến khối lượng không đổi thu được chất rắn D. Tính thể tích khí B (đktc) và khối lượng chất rắn D.

* Lời giải:

- Phương trình phản ứng hóa học:

 2FeCl₃   +   3Na₂CO₃  →  Fe₂(CO₃)₃  +  6NaCl   (1)

 2(mol)                           1(mol)

 0,1(mol)    →                 x(mol)

 Fe₂(CO₃)₃   Fe₂O₃  +  3CO₂↑    (2)

  x(mol)           x(mol)     3x(mol)

Như vậy, theo phương trình phản ứng (1) ta có số mol Fe₂(CO₃)₃ là:

 x = 0,1/2 = 0,05(mol)

Theo PTPƯ (2) ta có số mol CO₂ là:

 n_CO2 = 3n_Fe2(CO3)3 = 3.0,05 = 0,15(mol)

Vậy thể tích khí B (khí CO₂) ở ĐKTC là:

V_CO2 = 0,15.22,4 = 3,36(lít).

Theo PTPƯ (2) ta có số mol Fe₂O₃ là:

 n_Fe2O3 = n_Fe2(CO3)3 = 0,05 = 0,05(mol)

Vậy khối lượng chất rắn D (Fe₂O₃) là:

 m_Fe2O3 = 0,05.160 = 8(g).

* Bài tập 3: Cho 500ml dung dịch A gồm BaCl₂ và MgCl₂ phản ứng với 120ml dung dịch Na₂SO₄ 0,5M dư, thu được 11,65g kết tủa. Đem phần dung dịch cô cạn thu được 16,77g hỗn hợp muối khan. Tính nồng độ mol/l các chất trong dung dịch.

* Lời giải:

- Đổi đơn vị: 500ml = 0,5(lít); 120ml = 0,12(lít);

n_Na2SO4 = C_M.V = 0,5.0,12 = 0,06(mol)

- Khi cho dd A gồm BaCl₂ và MgCl₂ phản ứng dd Na₂SO₄ thì chỉ có BaCl₂ tham gia phản ứng.

Như vậy, phản ứng của dung dịch A với dung dịch Na₂SO₄.

BaCl₂  +  Na₂SO₄  →  BaSO₄↓ +  2NaCl 

0,05      0,05             0,05         0,1(mol)

Theo PTPƯ thì số mol BaCl₂ trong dd A là 0,05 mol và số mol NaCl = 0,1 mol.

Số mol Na₂SO₄ còn dư là 0,06 – 0,05 = 0,01 (mol).

Muối khan có khối lượng 16,77 gồm MgCl₂, Na₂SO_{4 (dư)} và NaCl

Vậy khối lượng MgCl₂ là: m_MgCl2 = 16,77 - m_Na2SO4 - m_NaCl

 m_MgCl2 = 16,77 -0,01.142 - 0,1.58,5 = 9,5(g)

Suy ra số mol của MgCl₂ là: n = m/M = 9,5/95 = 0,1(mol).

Vậy trong 500ml dung dịch A có 0,05 mol BaCl₂ và 0,1 mol MgCl₂

Nồng độ tương ứng là:

 C_M(BaCl2) = n/V = 0,05/0,5 = 0,1M

  C_M(MgCl2) = n/V = 0,1/0,5 = 0,2M

* Bài tập 4: Cho dung dịch NaCl 2M tác dụng vừa đủ với dung dịch AgNO₃ 1M. Thu được 28,7g kết tủa. Tính thể tích dung dịch NaCl và dung dịch AgNO₃ cần dùng?

* Lời giải:

- Phương trình phản ứng hóa học:

 NaCl  +  AgNO₃ → NaNO₃  +  AgCl↓

Theo bài ra, ta có: n_AgCl = m/M = 28,7/143,5 = 0,5(mol)

Theo PTPƯ, ta có: n_NaCl = m_AgNO3 = n_AgCl = 0,5(mol)

Vậy thể tích của dung dịch NaCl là:

 V = n/C_M = 0,5/2=0,25(lít)

Vậy thể tích của dung dịch AgNO₃ là:

 V = n/C_M = 0,5/1=0,5(lít)

Vậy thể tích mà dung dịch NaCl và AgNO₃ cần dùng lần lượt là 0,25(l) và 0,5(l).