Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 110 Ngữ văn lớp 7 Kết nối tri thức tập 1

Dấu câu:

Câu 1 trang 110 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1:

Đọc hai câu văn sau và thực hiện những yêu cầu bên dưới:

a. Mùa xuân của tôi – mùa xuân Bắc Việt, mùa xuân của Hà Nội – là mùa xuân có mưa riêu riêu, gió lành lạnh, có tiếng nhạn kêu trong đêm xanh, có tiếng trống chèo vọng lại từ những thôn xóm xa xa, có câu hát huê tình của cô gái đẹp như thơ mộng…

b. Đẹp quá đi, mùa xuân ơi – mùa xuân của Hà Nội thân yêu, của Bắc Việt thương mến.

(1) Nêu công dụng của dấu gạch ngang trong các câu văn trên.

(2) Theo em, nếu không có các cụm từ được tách ra bởi dấu gạch ngang thì nội dung của những câu văn trên sẽ thay đổi như thế nào?

Trả lời:

1) Công dụng của dấu gạch ngang: bổ sung, giải thích thêm ý nghĩa cho cụm từ đứng trước nó.

2) Theo em nếu không có cụm từ được tách ra từ dấu gạch ngang thì nội dung những câu trên sẽ có phần thay đổi. Thay vì là bổ sung và giải thích thêm cho cụm từ đứng trước nó thì câu sẽ mang hàm ý liệt kê, tất cả những sự vật đó đều có vai trò, chức năng như nhau.

Biện pháp tu từ

Câu 2 trang 110 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1:

Chỉ ra biện pháp tu từ so sánh trong các câu sau. Cho biết điểm tương đồng giữa các đối tượng được so sánh với nhau trong mỗi trường hợp và nêu ý nghĩa của sự tương đồng đó:

a. Tôi yêu sông xanh, núi tím; tôi yêu đôi mày ai như trăng mới in ngần và tôi cũng xây mộng ước mơ, nhưng yêu nhất mùa xuân không phải là vì thế,

b. Cuối tháng Giêng có những đêm không mưa, trời sáng lung linh như ngọc, chỉ chừng mười giờ tối thì trăng mọc cao lên đỉnh đầu.

Trả lời:

a. Biện pháp tu từ được sử dụng là:

- So sánh: “tôi yêu đôi mày ai như trăng mới in ngần”

- Tác dụng: làm tăng sức gơi hình, gợi cảm, đồng thời thể hiện tình yêu thiên nhiên tha thiết của tác giả.

b. Biện pháp tu từ được sử dụng là:

- So sánh: “Trời sáng lung linh như ngọc”

-  Điểm tương đồng: “Trời” và “ngọc” đều là vật có hình tròn, phát ra ánh sáng.

- Tác dụng: Làm tăng sức gợi hình gợi cảm, làm nổi bật bầu trời cuối tháng Giêng lung linh.

Câu 3 trang 111 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1:

Hãy chỉ ra biện pháp tu từ được dùng trong các câu văn sau và nêu tác dụng của biện pháp tu từ đó:

a. Chàng trai kia yêu mùa xuân, phải chăng là tại lúc đội mùa giao tiễn nhau, chàng tưởng như nghe thấy đồi núi chuyển mình, sông hồ rung động trong cuộc đổi thay thường xuyên của cuộc đời?

b. Trên giàn hoa lí, vài con ong siêng năng đã bay đi kiếm nhị hoa.

Trả lời:

Các biện pháp tu từ được sử dụng là:

a) Nhân hóa: “đồi núi chuyển mình, sông hồ rung động”.

Tác dụng: Làm tăng sức gợi hình gợi cảm, làm nổi bật được sự chuyển động có nhịp, có linh hồn của sự vật thiên nhiên.

- Câu hỏi tu từ

b) Nhân hóa: “con ong siêng năng”.

Tác dụng: Làm nổi bật hình ảnh “con ong siêng năng”, đang cần maanc lao động và làm việc chăm chỉ.

Câu 4 trang 111 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1:

Đọc câu văn sau và thực hiện các yêu cầu:

Ai bảo được non đừng thương nước, bướm đừng thương hoa, trăng đừng thương gió; ai cấm được trai thương gái, ai cấm được mẹ yêu con, ai cấm được cô gái còn son nhớ chồng thì mới hết được người mê luyến mùa xuân.

a. Chỉ ra biện pháp tu từ ở những cụm từ in đậm trong câu văn trên.

b. Biện pháp tu từ đó còn được thể hiện ở những từ ngữ nào khác trong câu?

c. Nêu tác dụng của biện pháp tu từ đó.

Trả lời:

a) Biện pháp tu từ được sử dụng ở những cụm từ in đậm: điệp ngữ.

b) Biện pháp tu từ điệp ngưc còn được thể hiện ở chữ “thương”.

c) Tác dụng: Nhấn mạnh và làm nổi bật được tư tưởng mà tác gủa muốn truyền đạt. Đồng thời thể hiện tình yêu thiên nhiên, đặc biệt là tình yêu mùa xuân Hà Nội của tác giả.

Câu 5 trang 111 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1:

Hãy nêu tác dụng của biện pháp tu từ so sánh trong câu văn sau và cho biết cách so sánh trong câu này có gì khác so với cách so sánh trong những câu văn ở bài tập 2:

  Nhựa sống ở trong người căng lên như máu cũng căng lên trong lộc của loài nai, như mầm non của cây cối, nằm im mãi không chịu được, phải trỗi ra thành những cải là nhỏ tỉ tỉ giơ tay vẫy những cặp uyên ương đứng cạnh.

Trả lời:

- Tác dụng của so sánh: tăng sức gợi hình gợi cảm, tăng sự diễn đạt và nhịp điệu cho câu đồng thời thể hiện được sức sống căng tràn của mùa xuân đã tác động và làm cho người người cũng tràn đầy cảm xúc và sự tươi mới.

- Sự khác biệt: Cách so sánh ở bài 2 là so sánh sự vật, hiện tượng này với một sự vật hiện tượng khác, còn cách so sánh ở bài này là sự vật được so sánh với một hoạt động, một sự vận động đang diễn ra.