Công thức cấu tạo của hợp chất hữu cơ, thuyết cấu tạo hóa học? Hoá 11 chân trời bài 11

Nội dung về thuyết cấu tạo hóa học trong hợp chất hữu cơ, biểu diễn cấu tạo phân tử của HCHC, khái niệm chất đồng đẳng, dãy đồng đẳng, hiện tượng đồng phân trong hóa học hữu cơ.

1. Thuyết cấu tạo hóa học

1.1. Thuyết cấu tạo hóa học trong hợp chất hữu cơ

• Thuyết cấu tạo hoá học gồm những luận điểm chính sau:

1. Trong phân tử hợp chất hữu cơ, các nguyên tử liên kết với nhau theo đúng hoá trị và thứ tự liên kết.

2. Trong phân tử hợp chất hữu cơ, carbon có hoá trị IV và các nguyên tử carbon có thể liên kết với nguyên tử của nguyên tố khác hoặc liên kết với nhau tạo thành những dạng mạch carbon khác nhau.

3. Tính chất của hợp chất hữu cơ phụ thuộc vào thành phần phân tử (bản chất, số lượng nguyên tử) và cấu tạo hoá học (thứ tự liên kết giữa các nguyên tử).

1.2. Biểu diễn cấu tạo phân tử của hợp chất hữu cơ

• Cấu tạo của hợp chất hữu cơ có thể biểu diễn dưới 3 dạng:

+ Công thức cấu tạo đầy đủ: biểu diễn đầy đủ tất cả các liên kết trên một mặt phẳng

+ Công thức cấu tạo thu gọn: Các nguyên tử, nhóm nguyên tử cùng liên kết với một nguyên tử carbon được viết thành một nhóm

Công thức cấu tạo của hợp chất hữu cơ

+ Công thức khung phân tử: Dùng nét gạch để biểu diễn liên kết giữa các nguyên tử carbon với nhau và giữa carbon với nguyên tử khác mà không phải là hydrogen. Trong công thức khung phân tử chỉ ghi kí hiệu các nguyên tử khác C và H (trừ H nằm trong nhóm chức).

Công thức cấu tạo, công thức cấu tạo thu gọn, cấu trúc khung phân tử của HCHC

2. Đồng đẳng, đồng phân

2.1. Khái niệm chất đồng đẳng và dãy đồng đẳng

- Những hợp chất hữu cơ được gọi là đồng đẳng khi chúng có thành phần phân tử hơn kém nhau một hoặc nhiều nhóm CH₂ và có tính chất hoá học tương tự nhau.

* Ví dụ:

+ Một số chất hữu cơ trong dãy đồng đẳng alcohol đơn chức, no, mạch hở (C_nH_2n+2O) là CH₃OH, CH₃CH₂OH,...

+ Một số hợp chất hữu cơ trong dãy đồng đẳng alkane (C_nH_{2n + 2}):

+ Một số hợp chất hữu cơ trong dãy đồng đẳng alcohol đơn chức, no, mạch hở (C_nH_{2n + 2}O):

2.2. Hiện tượng đồng phân trong hóa học hữu cơ

- Chất đồng phân là những hợp chất khác nhau nhưng có cùng công thức phân tử.

- Nguyên nhân gây ra hiện tượng đồng phân trong hoá học hữu cơ là do sự thay đổi trật tự liên kết, cách thức liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử hoặc vị trí không gian của các nguyên tử, nhóm nguyên tử.

- Có nhiều loại đồng phân: Đồng phân cấu tạo (gồm đồng phân mạch carbon, đồng phân loại nhóm chức, đồng phân vị trí nhóm chức) và đồng phân lập thể (đồng phân về vị trí không gian của các nguyên tử, nhóm nguyên tử).

Hiện tượng đồng phân trong hóa học hữu cơ