Cách giải bài toán tăng giảm khối lượng - Hóa 9 chuyên đề

Vậy cách giải bài toán tăng giảm khối lượng hóa học 9 như thế nào? Hãy cùng hay học hỏi tìm hiểu qua vài viết dưới đây nhé.

I. Cách giải bài toán tăng giảm khối lượng

1. Bài toán tăng giảm khối lượng giữa muối clorua của kim loại Ba, Ca, Mg tác dụng với natri cacbonat.

- Cho a gam muối clorua (của kim loại Ba, Ca, Mg) tác dụng với muối Na₂CO₃ tạo muối cacsbonat có khối lượng b gam. Hãy tính khối lượng muối clorua của kim loại?

- Để giải bài toán này, ta phải tìm số mol (n) của muối như sau:

 Độ giảm khối lượng muối = a - b; là do Cl₂ (71) thay bằng CO₃ (60).

 Tìm: n_muối = (a - b)/(71 - 60) = (Độ tăng khối lượng theo đề bài)/(Độ tăng khối lượng muối theo phương trình).

* Lưu ý: Phải so sánh n_muối với n_Na2CO3 để xem chất nào hết, chất nào dư.

2. Bài toán tăng giảm khối lượng giữa muối cacbonat của kim loại hóa trị II tác dụng với axit H₂SO₄ loãng dư

- Bài toán cho m gam muối cacbonat của kim loại hóa trị II tác dụng với axit H₂SO₄ loãng dư thu được n gam muối sunfat. Hãy tìm công thức phân tử muối cacbonat?

- Muốn tìm công thức muối cacbonat ta phải tìm số mol muối:

 n_muối = (n - m)/(96 - 60) ; do thay muối cacbonat CO₃ (60) bằng muối sunfat SO₄ (96).

 Xác định công thức phân tử của muối (MCO₃):

 M + 60 = m/n_muối ⇒ M = ?

3. Dạng bài tập tăng giảm khối lượng khi cho kim loại vào dung dịch muối của kim loại B

Để phản ứng xảy ra thì kim loại A phải hoạt động mạnh hơn kim loại B và đều không tác dụng với H₂O ở điều kiện thường

Khi nhúng thanh kim loại A vào dd muối của kim loại B, nếu B bị đẩy hết và bám vào thanh kim loại A, khối lượng thanh kim loại A, khối lượng của thanh kim loại có thể tăng hoặc giảm.

- Nếu sau khi nhúng, đề bài cho khối lượng thanh kim loại tăng (hoặc khối lượng thanh kim loại B bám > khối lượng thanh kim loại A tan) thì:

 Độ tăng khối lượng thanh = m_{kim loại B bám} - m_{kim loại A tan}

- Nếu sau khi nhúng, đề bài cho khối lượng thanh kim loại giảmg (hoặc khối lượng thanh kim loại B bám < khối lượng thanh kim loại A tan) thì:

 Độ tăng khối lượng thanh = m_{kim loại A tan} - m_{kim loại B bám}

* Phương pháp giải:

- Gọi a là số mol kim loại A tham gia phản ứng

- Dựa vào đề bài, xác định độ tăng khối lượng của thanh kim loại

- Tìm a

* Với các dạng tăng giảm khối lượng khác có thể vận dụng định luật bảo toàn khối lượng.

II. Bài tập tăng giảm khối lượng lớp 9

* Bài tập 1: Ngâm một đinh sắt trong 100 ml dung dịch Cu(NO₃)₂ x M. Sau khi phản ứng kết thúc lấy đinh sắt ra khỏi dung dịch rửa nhẹ, làm khô thấy khối lượng đinh sắt tăng thêm 0,8 gam. Tìm x?

* Lời giải:

Gọi a là số mol Cu(NO₃)₂ tham gia phản ứng

Phương trình hóa học: 

Fe + Cu(NO₃)₂  → Fe(NO₃)₂ +  Cu

 a  ←  a  →            a             a (mol)

Theo đề bài ta có:

 m_{Cu bám vào} – m_{Fe tan ra} = m_{KL tăng}

64a – 56a = 0,8 ⇔ a = 0,1

Nồng độ dung dịch Cu(NO₃)₂ là:

* Bài tập 2: Cho một miếng nhôm nặng 20 g vào 400 ml dd CuCl₂ 0,5M. Khi nồng độ dd CuCl₂ gảm 25% thì lấy miếng nhôm ra rửa sạch, sấy khô cân nặng bao nhiêu g? Giả sử Cu bám hết vào miếng nhôm.

* Lời giải:

- Theo bài ra, ta có:

 n_CuCl2 = 0,4.0,5 = 0,2(mol)

- Ta có phương trình phản ứng:

 2Al + 3CuCl₂ → 2AlCl₃ + 3Cu

Theo PTPƯ, ta có: n_CuCl2(pư) = (25/100).0,2 = 0,05(mol)

Cứ 3 mol CuCl₂ phản ứng thì khói lượng thanh Al tăng:

 3.64 - 2.27 = 192 - 54 = 138(g)

suy ra: 

Khối lượng thanh nhôm sau phản ứng là: 20 + 2,3 = 22,3(g).

* Bài tập 3: Ngâm một lá kẽm có khối lượng 1 gam trong V (ml) dung dịch Cu(NO₃)₂ 2M. Sau khi phản ứng kết thúc, lấy lá kẽm ra khỏi dung dịch rửa nhẹ, làm khô thấy khối lượng lá kẽm giảm xuống 10% so với ban đầu. Tìm giá trị của V?

* Lời giải:

Ta có khối lượng lá Zn ban đầu bằng 1 gam

Gọi x là số mol Cu(NO₃)₂ tham gia phản ứng

Phương trình hóa học:

 Zn + Cu(NO₃)₂ → Zn(NO₃)₂  +  Cu

 x   ←  x         →                       x (mol)

Theo đề bài ta có:

m_{Zn tan ra}-  m_{Cu bám vào} =  m_Znbđ.(10/100)

⇒ m_{Zn tan ra}-  m_{Cu bám vào} =  m_Znbđ.(10/100)

* Bài tập 4: Cho 5,6g sắt vào dung dịch đồng sunfat dư. Đến khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, tính khối lượng đồng thu được?

* Bài tập 5: Nhúng một lá sắt vào dung dịch đồng sunfat sau một thời gian lấy lá sắt ra khỏi dung dịch cân lại thấy nặng hơn ban đầu 0,2g. Tìm khối lượng đồng bám vào lá sắt?

* Bài tập 6: Nhúng một thanh Zn vào dd chứa hỗn hợp 3,2 g CuSO₄ và 6,24 g CdSO₄. Hỏi sau khi Cu và Cd bị đẩy hoàn toàn khỏi dd thì khối lượng thanh Zn tăng hay giảm bao nhiêu?

* Bài tập 7: Ngâm một lá sắt trong 100ml dung dịch đồng nitrat cho đến khi sắt không thể tan thêm được nữa. Lấy lá sắt ra, rửa nhẹ, làm khô và cân thì khối lượng lá sắt tăng thêm 1,6g. Hãy xác định nồng độ mol của dung dịch đồng nitrat đã dùng (giả thiết toàn bộ đồng giải phóng ra bám hết vào lá sắt).

* Bài tập 8: Nhúng một miếng Al kim loại nặng 10 g vào 500 ml dd CuSO₄ 0,4M. Sau một thời gian lấy miếng Al ra, rửa sạch ,sấy khô cân nặng 11,38 g.

a) Tính khối lượng Cu thoát ra bám vào miếng Al.

b) Tính C_M các chất sau phản ứng.

Đ/s: a) m_Cu = 1,92(g). b) C_M(CuSO4) = 0,34M;  C_M(Al2(SO4)3) = 0,02M