Giải Sinh 10 trang 9 Chân trời sáng tạo SGK

Sinh 10 trang 9 Chân trời sáng tạo: Câu hỏi 10

Hãy kể tên một số ngành nghề liên quan đến sinh học và ứng dụng sinh học. Cho biết vai trò của các ngành nghề đó đối với đời sống con người.

Giải Câu hỏi 10 trang 9 Sinh 10 Chân trời sáng tạo:

Một số ngành nghề liên quan đến sinh học, ứng dụng sinh học và vai trò của các ngành nghề đó đối với đời sống con người:

- Y học: phát triển các kĩ thuật cấy ghép nội tạng, kĩ thuật hỗ trợ sinh sản, liệu pháp gene, liệu pháp tế bào gốc, các dịch vụ chăm sóc sức khỏe con người,…

- Dược học: sản xuất nhiều loại vaccine, enzyme, kháng thể, thuốc,… nhằm phòng và chữa nhiều bệnh ở người.

- Pháp y: xét nghiệm DNA hoặc dấu vân tay để xác định mối quan hệ huyết thống, xác định tình trạng sức khỏe hoặc tình trạng tổn thương trong các vụ tai nạn giao thông, tai nạn lao động,… để giải quyết các vụ án dân sự; hoặc khám nghiệm tử thi; xét nghiệm DNA từ mẫu máu, tóc, da,… được thu nhận từ hiện trường vụ án trong điều tra các vụ án hình sự.

- Công nghệ thực phẩm: tạo ra các sản phẩm mới phục vụ cho nhiều lĩnh vực như thực phẩm, y học, chăn nuôi,… góp phần nâng cao sức khỏe con người.

- Khoa học môi trường: đưa ra các biện pháp xử lí kịp thời đồng thời chế tạo và sản xuất nhiều vật liệu, dụng cụ, thiết bị phục vụ cho việc bảo vệ môi trường. Nhiều biện pháp sinh học (sử dụng tảo, vi sinh vật) cũng đã được ứng dụng rất hiệu quả.

- Nông nghiệp: áp dụng các kĩ thuật hiện đại góp phần tăng năng suất, chất lượng các sản phẩm (gạo, trái cây, thủy sản,…) và giảm chi phí sản xuất, đảm bảo nguồn cung cấp lương thực trong nước và xuất khẩu.

- Lâm nghiệp: phối hợp chặt chẽ giữa việc trồng, bảo vệ và khai thác rừng một cách hợp lí; ban hành nhiều chính sách nhằm hỗ trợ cho việc quản lí và bảo vệ rừng. Nhờ đó, diện tích rừng được khôi phục đáng kể.

- Thủy sản: giữ vị trí quan trọng trong cơ cấu các ngành kinh tế nông nghiệp và kinh tế biển; đảm bảo quốc phòng, an ninh, giữ vững độc lập, chủ quyền biển đảo của Tổ quốc.

Sinh 10 trang 9 Chân trời sáng tạo: Câu hỏi 11

Tại sao sự phát triển của ngành Lâm nghiệp có ảnh hưởng to lớn đến việc bảo vệ đa dạng sinh học?

Giải Câu hỏi 11 trang 9 Sinh 10 Chân trời sáng tạo:

- Lâm nghiệp phối hợp chặt chẽ giữa việc trồng, bảo vệ và khai thác rừng một cách hợp lí; ban hành nhiều chính sách nhằm hỗ trợ cho việc quản lí và bảo vệ rừng. Nhờ đó, diện tích rừng được khôi phục đáng kể.

- Mà rừng có vai trò quan trọng như cung cấp thức ăn, nơi ở, dưỡng khí; bảo vệ điều kiện khí hậu và môi trường;… cho các sinh vật sinh sống → bảo vệ đa dạng sinh học.

→ Như vậy, sự phát triển của ngành Lâm nghiệp có ảnh hưởng to lớn đến việc bảo vệ đa dạng sinh học.

Sinh 10 trang 9 Chân trời sáng tạo: Luyện tập

Trong số các ngành nghề kể trên, hãy chọn một nghề mà em yêu thích, tìm hiểu và trình bày về: mục tiêu, yêu cầu, cơ hội việc làm, thành tựu, triển vọng trong tương lai của nghề đó.

Giải Luyện tập trang 9 Sinh 10 Chân trời sáng tạo:

Các ngành nghề nghề liên quan đến sinh học và ứng dụng sinh học:

* Ngành Y học

Mục tiêu: Đào tạo những thế hệ y, bác sĩ… có đầy đủ tố chất: lòng thương người, kiên trì, chuyên môn và kĩ năng giỏi…

Yêu cầu: Tốt nghiệp trường y khoa và hoàn thành tốt nghiệp sau đại học

- Cần có thời gian thực hành 18 tháng.

Cơ hội việc làm: Làm ở nhiều vị trí khác nhau: bệnh viện, văn phòng nha khoa, phòng khám y khoa tư nhân hoặc bất kì cơ sở nào có cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe.

Thành tựu:

Kĩ thuật chẩn đoán và can thiệp bệnh đạt trình độ các nước tiên tiến trên thế giới.

- Phát triển các kĩ thuật nội soi và vi phẫu thuật nội soi trong chuyên khoa thần kinh sọ não, tai - mũi - họng,…

Triển vọng trong tương lai:

Chất lượng cuộc sống ngày càng cao kéo theo đó là nhu cầu về chăm sóc sức khỏe và tiêu thụ các loại dược phẩm cũng tăng lên. Thêm vào đó, môi trường sống bị ô nhiễm, hằng ngày con người phải tiếp xúc với nhiều hóa chất độc hại từ các thực phẩm, hàng tiêu dùng,… là những nguyên nhân chủ yếu làm gia tăng nhu cầu phòng và khám chữa bệnh của người dân.

* Ngành Dược

Mục tiêu: Trang bị kiến thức và kỹ năng thực hành nghề nghiệp trong lĩnh vực của ngành dược như tư vấn sử dụng thuốc hợp lý, an toàn, hiệu quả; kiến thức chuyên môn trong sản xuất và phân phối, dược phẩm, thực phẩm chức năng, kiểm nghiệm, quản lý nhà nước về ngành dược.

Yêu cầu: 

Những người làm trong ngành Dược cần có phẩm chất đạo đức tốt, kiến thức vững chắc về các môn khoa học cơ bản, hiểu sâu về công nghệ, có tính chuyên nghiệp cao, có tư duy và khả năng sáng tạo, nhất là trong điều kiện hội nhập.

Nắm vững kiến thức dược lý, nắm bắt kịp thời các thông tin mới về hoạt chất, tá dược có kỹ năng thực hiện nghiên cứu sản phẩm thuốc…

Cơ hội việc làm: Ngành Dược đang giữ vai trò quan trọng, là một mắt xích không thể thiếu trong hệ thống khám chữa bệnh. Tuy nhiên, hiện nay, nguồn nhân lực ngành Dược vẫn chưa đáp ứng đủ nhu cầu thực tế.

Thành tựu: 

Ngày 17/12/2020 đã trở thành thời khắc lịch sử của ngành y tế Việt Nam khi liều vaccine ngừa COVID-19 đầu tiên do các nhà khoa học trong nước nghiên cứu.

Nghiên cứu chế tạo thành công bộ sinh phẩm real-time RT-PCR phát hiện SARS-CoV-2 gây dịch COVID-19

Triển vọng trong tương lai: Ngành Dược Việt Nam hiện nay đang phát triển với tốc độ nhanh với sự dịch chuyển lớn về số lượng và chất lượng, hứa hẹn tiếp tục tăng trưởng hai con số trong vòng 5 năm tới, đạt 7,7 tỷ USD tổng giá trị ngành vào 2021.

* Ngành Pháp Y

Mục tiêu: Chuyên ngành Pháp y học hướng tới trau dồi cho sinh viên nói chung, du học sinh một nhân cách tốt, bản lĩnh chính trị vững vàng, kiến thức rộng, nền tảng lý luận vững chắc, khả năng nghiên cứu độc lập, khả năng giải quyết các vấn đề thực tiễn vững vàng, tinh thần đổi mới, có thể đáp ứng nhu cầu của các ngành công an, công tố và tư pháp, cơ quan chứng thực tư pháp và các trường học. Các tài năng pháp y cấp cao ứng dụng, phức hợp, sáng tạo và quốc tế.

Yêu cầu:

- Có cái nhìn đúng đắn về thế giới và cuộc sống, tuân thủ pháp luật và các quy định của pháp luật, có phẩm chất đạo đức tốt…

- Nắm vững các lý thuyết cơ bản và các kiến thức cơ bản về cơ bản y học, y học lâm sàng , pháp luật và pháp y, các luật và quy định liên quan liên quan đến chứng cứ (đặc biệt là pháp y)…

- Có những phương pháp nghiên cứu khoa học nghiệp vụ.

- Có khả năng nhận thức sâu sắc những vấn đề thực tế trong thực hành pháp y, gắn lý luận với thực tiễn.

- Thành thạo ngoại ngữ chuyên môn.

Cơ hội việc làm: Bác sĩ pháp y, chuyên viên pháp y trong các Viện pháp y, Hiệp hội pháp y. Bác sĩ pháp y, chuyên viên pháp y chuyên trách công tác trong các đơn vị, cơ quan điều tra của nhà nước. Cán bộ, công chức, viên chức tại các viện, học viện đào tạo pháp y. Nghiên cứu khoa học pháp y.

Thành tựu: 

Nhiều vụ án nổi tiếng được tìm ra nhờ pháp y.

Triển vọng trong tương lai: Nguồn nhân lực cho ngành Pháp y đang thiếu trầm trọng. Đó chính là cơ hội cho học sinh Việt Nam khi tỉ lệ cạnh tranh giảm, và tỉ lệ ra trường có việc làm cao hơn.

* Ngành Công nghiệp thực phẩm

Mục tiêu: Có khả năng phát triển năng lực nghiên cứu và ứng dụng sáng tạo các thành tựu khoa học, công nghệ mới về Công nghệ thực phẩm để có thể giải quyết được các vấn đề được giao hoặc phát triển sản phẩm mới. 

Yêu cầu: 

- Tư duy sáng tạo, khả năng phân tích.

- Đam mê công nghệ và nghiên cứu.

- Quan tâm đến lĩnh vực thực phẩm, dịch vụ ăn uống.

- Làm việc cẩn thận, tỉ mỉ, trách nhiệm cao.

- Nhạy bén khi nắm bắt tâm lý, sở thích, nhu cầu khách hàng,…

Cơ hội việc làm: 

- Sinh viên sau khi tốt nghiệp ngành công nghệ thực phẩm có thể làm việc tại các doanh nghiệp, đơn vị liên quan đến chế biến lương thực, thực phẩm (thịt, cá, sữa, cà phê, đồ hộp, chè…),…

- Trở thành chuyên gia tư vấn dinh dưỡng, dinh dưỡng lâm sàng tiết chế, làm việc tại các bộ phận liên quan đến việc bảo đảm chất lượng, kiểm nghiệm… của các trung tâm dinh dưỡng, trung tâm y tế và y tế dự phòng,…

Thành tựu: 

+ Thực phẩm khô.

+ Thực phẩm lỏng.

+ Thức ăn từ côn trùng.

+ “Thịt xông khói” dưới nước.

+ Thịt nhân tạo.

Triển vọng trong tương lai: Công nghệ thực phẩm ngày càng chiếm vai trò quan trọng trong đời sống hàng ngày vì mức độ phức tạp trong nhu cầu của con người đang gia tăng mạnh.

* Ngành Khoa học môi trường

Mục tiêu: Đào tạo kĩ sư ngành Khoa học môi trường có kiến thức khoa học cơ bản và kĩ thuật nâng cao tốt để giải quyết những vấn đề thực tiễn liên quan đến lĩnh vực khoa học/kỹ thuật môi trường như nước thải, khí thải, chất thải rắn và chất thải nguy hại, tái chế chất thải, sản xuất sạch,…

Yêu cầu: 

- Yêu thiên nhiên, môi trường.

- Có tinh thần học hỏi, trách nhiệm, kiên trì nhẫn nại…

- Tư duy sáng tạo, khả năng phân tích.

- Đam mê công nghệ và nghiên cứu.

Cơ hội việc làm: Phát triển chính sách môi trường, quản lý năng lượng kỹ sư môi trường, quản lý chất thải và tái chế. Có thể trở thành nhà động vật học, nhà hoạt động môi trường, quản lý chất lượng nguồn nước, hoặc theo đuổi dự án.

Thành tựu: 

- Kiểm soát nguồn ô nhiễm.

- Quản lí chất lượng môi trường.

- Bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học.

- Giám sát, kiểm tra, thanh tra, xử lý vi phạm về bảo vệ môi trường.

- Quan trắc, thông tin, báo cáo môi trường

Triển vọng trong tương lai: Trong bối cảnh phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế lẫn những hệ lụy tiêu cực mà nó đã và đang tác động lên môi trường cũng như đời sống con người, sự ra đời và phát triển của ngành liên quan đến môi trường là sứ mệnh của tất cả các quốc gia. Với vai trò quan trọng này, ngành liên quan đến môi trường trở thành chủ để nóng thu hút sự quan tâm của dư luận lẫn tìm kiếm của đông đảo các bạn trẻ.

* Ngành Nông nghiệp và thủy sản

Mục tiêu: Trang bị cho người học những kiến thức chuyên môn và kỹ năng chung của quá trình sản xuất và chọn giống cây trồng; các nguyên lý về kỹ thuật chăn nuôi  thú y và nuôi trồng thủy sản; biện pháp quản lý dịch hại cây trồng, bệnh trên vật nuôi và thủy sản; các kiến thức về hệ thống sản xuất và phát triển nông thôn, quản lý nông trại tổng hợp; các kỹ năng áp dụng công nghệ mới trong canh tác cây trồng, sản xuất vật nuôi và nuôi trồng thủy sản.

Yêu cầu: 

Có khả năng học các môn tự nhiên.

Yêu nông nghiệp và thủy sản.

Thích công việc nghiên cứu.

Có sức khỏe tốt.

Cơ hội việc làm: 

- Cơ quan nhà nước có liên quan đến Nông nghiệp như Sở (Phòng, Ban) Nông nghiệp và Phát triền nông thôn, Trung tâm (Trạm) Khuyến nông, Sở Khoa học và Công nghệ, Trung tâm nghiên cứu và chuyển giao KHKT.

- Cơ quan nhà nước ở các lĩnh vực chuyên môn riêng như Chi cục Bảo vệ thực vật, Chi cục Thú y, Chi cục Thủy sản, Chi cục Phát triển nông thôn, Chi cục Quản lý chất lượng nông lâm thủy sản, Trung tâm sản xuất giống cây trồng, vật nuôi và thủy sản.

- Các Công ty sản xuất  kinh doanh  dịch vụ sản phẩm phân bón và thuốc trừ dịch hại cây trồng, thức ăn vật nuôi và thủy sản, thuốc thú y, thuốc trừ bệnh thủy sản...

- Viện nghiên cứu, Trường Đại học, Cao đẳng, Trung cấp và các trung tâm đào tạo về lĩnh vực nông nghiệp (có đáp ứng yêu cầu về nghiệp vụ sư phạm).

- Các Tổ chức/dự án hoạt động liên quan đến nông nghiệp.

Thành tựu:

- Giá trị toàn ngành nông nghiệp ước tính tăng 2,9% trong năm 2021; tỉ lệ số xã chuẩn nông thôn mới đạt 68,2%; kim ngạch xuất khẩu đạt 48,6 tỷ USD. Đây là những thành tựu vượt bậc trong bối cảnh dịch COVID-19.

- Sản phẩm thủy sản Việt Nam đã xuất khẩu tới hơn 170 thị trường trên thế giới với kim ngạch xuất khẩu lần đầu vượt ngưỡng 1 tỷ USD vào năm 1999 và đạt trên 9 tỷ USD vào năm 2018 - mức cao nhất từ trước tới nay, đưa Việt Nam vào vị trí các nước xuất khẩu thủy sản lớn nhất thế giới.

Triển vọng trong tương lai:

Hiện nay, nước ta đang bước vào thời kỳ công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước, đã chuyến đổi dần sang công nghiệp và các ngành dịch vụ. Thế nhưng nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản vẫn là một trong những ngành quan trọng và không thể thiếu hiện nay.

* Ngành Lâm nghiệp

Mục tiêu: 

- Điều tra, phân tích, đánh giá tốt hiện trạng tài nguyên thiên nhiên, rừng, môi trường và cảnh quan đô thị.

- Nắm vững kiến thức, kỹ năng thiết kế, giám sát, chỉ đạo thực hiện các công trình xây dựng, phát triển rừng và cảnh quan đô thị, quy hoạch lâm nghiệp và quản lý sử dụng đất lâm nghiệp;

- Xây dựng tổ chức thực hiện các công trình nghiên cứu khoa học, phương án sản xuất kinh doanh trong lĩnh vực lâm nghiệp;

- Nghiên cứu và chuyển giao tiến bộ kỹ thuật và công nghệ lâm nghiệp cho các cơ sở sản xuất ở địa phương.

Yêu cầu: 

- Am hiểu về rừng, các giống cây trồng.

- Có kiến thức ngoại ngữ và tin học.

- Các kiến thức chuyên ngành và liên ngành trong lĩnh vực nông - lâm nghiệp và phát triển nông thôn.

- Có khả năng làm việc trong các tiếp cận đa ngành, đa lĩnh vực.

- Có khả năng làm việc theo nhóm.

- Có khả năng làm việc trong các tiếp cận đa ngành, đa lĩnh vực

- Có khả năng làm việc theo nhóm.

Cơ hội việc làm: 

Các cơ sở đào tạo (trường Đại học, trường cao đẳng...), các viện nghiên cứu, cơ quan quản lý các cấp, doanh nghiệp, các tổ chức chính phủ và phi chính phủ trong nước và quốc tế (GOs hay NGOs), các công ty khai thác và chế biến lâm sản v.v...

- Cán bộ kiểm lâm làm việc tại cục kiểm lâm, các chi cục, hạt, trạm kiểm lâm. 

- Nhà khoa học lâm nghiệp làm việc tại các viện nghiên cứu, trường Đại học, các trung tâm thí nghiệm hay phòng thí nghiệm của các tập đoàn, công ty sản xuất lớn, các vườn quốc gia, khu bảo tồn thiên nhiên,...

Thành tựu:

Những thành tựu khoa học công nghệ trong lĩnh vực lâm nghiệp đã góp phần thúc đẩy tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu gỗ của Việt Nam năm 2019 đạt trên 11,3 tỷ USD, xuất siêu đạt 8,77 tỷ USD bằng 84% xuất siêu ngành nông nghiệp và bằng 7,88% của cả nước.

Triển vọng trong tương lai:

Thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng coi rừng là một nguồn sinh thái vô cùng quan trọng, có giá trị cho sự phát triển kinh tế xã hội và hạnh phúc của cộng đồng. Do đó, các ngành nghề liên quan đến lâm nghiệp trở thành chủ đề được nhiều người quan tâm, tạo nhiều triển vọng trong việc làm.

Sinh 10 trang 9 Chân trời sáng tạo: Vận dụng

Hãy đề xuất ý tưởng về một ứng dụng của Sinh học trong tương lai mà em nghĩ sẽ mang lại hiệu quả cao.

Giải Vận dụng trang 9 Sinh 10 Chân trời sáng tạo:

Ý tưởng về một ứng dụng của Sinh học trong tương lai mà em nghĩ sẽ mang lại hiệu quả cao: Vi khuẩn kháng sinh trong nước biển, con chip tế bào thần kinh nhân tạo, nông trại nổi thông minh, kim khâu thông minh phát hiện ung thư,…