Tri thức Ngữ Văn trang 29, 30, 31 Ngữ văn 12 Chân trời sáng tạo

1. Phong cách lãng mạn: Xem lại phần Tri thức Ngữ văn ở Bài 1

2. Phong cách hiện thực là phong cách nghệ thuật chú trọng việc khắc họa chính xác, tỉ mỉ những bức tranh chân thực về cuộc sống, môi trường, xã hội với cảm hứng phê phán, bóc trần và phủ nhận thực tại. Đề tài gắn với cuộc sống hằng ngày, nhân vật thường điển hình cho một hoàn cảnh, một tính cách, một số phận trong xã hội.

Ở Việt Nam, phong cách hiện thực cũng phát triển thành một trào lưu lớn song song với trào lưu lãng mạn vào khoảng những năm 1930 – 1945 với các tác giả Ngô Tất Tố, Nguyễn Công Hoan, Vũ Trọng Phụng, Nam Cao,… Trào lưu này gắn với những bức tranh xã hội chân thực về đời sống khốn cùng của nông dân, thị dân nghèo và tiểu tư sản trí thức, với cảm quan phê phán hiện thực và tinh thần phản kháng tiềm tàng.

3. Tính chỉnh thể của tác phẩm: Mỗi tác phẩm văn học là một hệ thống bao gồm hàng loạt yếu tố thuộc những bình diện khác nhau (đề tài, chủ đề, tư tưởng, kết cấu, ngôn ngữ, chi tiết, sự kiện, nhân vật,…). Ở những tác phẩm có giá trị, sự kết hợp và tác động lẫn nhau giữa các yếu tố này làm cho tác phẩm trở thành một chỉnh thể nghệ thuật mang tính thống nhất giữa nội dung thẩm mĩ và hình thức nghệ thuật.

4. Sự kiện trong tác phẩm truyện là những sự việc, biến cố quan trọng tác động đến nhân vật, tạo ra sự thay đổi của nhân vật, thúc đẩy cốt truyện phát triển. Sự kiện vừa phản ánh các mối quan hệ, xung đột xã hội vừa giúp bộc lộ tính cách và số phận nhân vật.

5. Các giá trị của tác phẩm văn học: Văn học có ba giá trị chính là nhận thức, giáo dục, thẩm mĩ.

- Giá trị nhận thức thể hiện ở việc tác phẩm văn học mang đến cho bạn đọc những hiểu biết về tự nhiên, xã hội và về chính bản thân mình (tự nhận thức).

- Giá trị giáo dục thể hiện ở khả năng hình thành nơi người đọc những phẩm chất đạo đức, có thể thay đổi thế giới quan, nhân sinh quan.

- Giá trị thẩm mĩ của tác phẩm văn học thể hiện ở khả năng thỏa mãn nhu cầu về cái đẹp, phát triển năng lực, thị hiếu về cái đẹp cho người đọc.

Các giá trị trên không tách rời mà gắn bó chặt chẽ với nhau và đều được thể hiện thông qua hình tượng và ngôn ngữ nghệ thuật của tác phẩm văn học.

6. Lỗi câu mơ hồ và cách sửa

- Câu mơ hồ là loại câu không rõ ràng về nghĩa. Dưới đây là một số loại câu mơ hồ thường gặp:

+ Mơ hồ từ vựng

Ví dụ: Chả ngon lắm.

Phân tích lỗi: Ở ví dụ trên, hiện tượng đồng âm (chả, - “một món ăn” và chả, - “chẳng/ không”) khiến câu mơ hồ về nghĩa.

Cách sửa: Thêm/ thay thế từ ngữ để câu rõ nghĩa. Ví dụ: (1) Món chả ngon lắm. (2) (Món này) không ngon lắm.

+ Mơ hồ cấu trúc

Ví dụ: Đó là những nhận xét về bài viết của ông ấy.

Phân tích lỗi: Cụm danh từ “những nhận xét về bài viết của ông ấy” có sự nhập nhằng về cấu trúc: có thể coi cụm từ “của ông ấy” là một thành phần phụ bổ nghĩa cho “bài viết” (những nhận xét của người khác về bài viết của ông ấy), cũng có thể hiểu cụm từ này bổ nghĩa cho “những nhận xét” (những nhận xét của ông ấy về bài

viết). Điều này tạo nên sự mơ hồ về nghĩa cho cả câu.

Cách sửa: Thêm từ ngữ, điều chỉnh trật tự từ ngữ cho phù hợp. Ví dụ: Đó là những

nhận xét của ông ấy về bài viết.

+ Mơ hồ logic

Ví dụ: Ba người mua ba cái áo.

Phân tích lỗi: Ở đây, không rõ cả ba người mua tổng cộng ba cái áo hay mỗi người

mua ba cái áo.

Cách sửa: Thêm từ ngữ để câu rõ nghĩa. Ví dụ: Cả ba người mua tổng cộng ba cái áo hoặc Có ba người, mỗi người mua ba cái áo.

Lưu ý: Trong thực tế, có những câu có thể mắc nhiều kiểu lỗi mơ hồ.