Giải KHTN 9 trang 22 Chân trời sáng tạo SGK

Mở đầu: Giải thích hiện tượng màu sắc vật thể

Một người mặc một chiếc áo màu đỏ đứng trên sân khấu. Dưới ánh sáng của đèn sân khấu luôn thay đổi màu, có phải lúc nào khán giả cũng nhìn thấy áo người này màu đỏ không?

Lời giải:

Khi một người mặc chiếc áo màu đỏ đứng trên sân khấu, không phải lúc nào khán giả cũng nhìn thấy chiếc áo đó màu đỏ.

Giải thích: Màu sắc của vật mà chúng ta nhìn thấy phụ thuộc vào màu sắc của ánh sáng chiếu tới và khả năng hấp thụ, phản xạ của vật đó.

• Ánh sáng trắng (ánh sáng tự nhiên) bao gồm nhiều màu sắc khác nhau, như cầu vồng.

• Khi ánh sáng trắng chiếu vào chiếc áo đỏ, chiếc áo sẽ hấp thụ hầu hết các màu sắc khác và chỉ phản xạ lại màu đỏ. Ánh sáng màu đỏ này truyền đến mắt chúng ta, nên ta nhìn thấy chiếc áo có màu đỏ.

• Tuy nhiên, khi đèn sân khấu thay đổi màu (ví dụ, chiếu ánh sáng màu xanh lục), chiếc áo sẽ hấp thụ màu xanh lục đó. Vì chiếc áo không có màu xanh lục để phản xạ lại, nên nó sẽ không phản xạ bất kỳ ánh sáng nào và ta sẽ nhìn thấy chiếc áo có màu đen.

Do đó, màu sắc của vật phụ thuộc vào nguồn sáng chiếu tới.

Thảo luận 1: Đường đi của chùm sáng qua lăng kính

Tiến hành thí nghiệm (Hình 5.2) và cho biết chùm sáng đi vào lăng kinh và đi ra khỏi lăng kính có điểm gì khác nhau?

Lời giải:

Khi tiến hành thí nghiệm chiếu một chùm sáng vào lăng kính, ta có thể rút ra những nhận xét sau:

• Chùm sáng đi vào lăng kính: Là chùm sáng có màu trắng.

• Chùm sáng đi ra khỏi lăng kính: Là một chùm sáng nhiều màu, tách thành một dải màu liên tục giống như cầu vồng (đỏ, cam, vàng, lục, lam, chàm, tím).

Hiện tượng này được gọi là tán sắc ánh sáng, đó là sự phân tách ánh sáng trắng thành các chùm sáng có màu sắc khác nhau.