Việc xác định đường truyền của tia sáng qua thấu kính hội tụ và thấu kính phân kì là cơ sở để dựng ảnh và giải các bài toán quang học. Mối liên hệ giữa tia tới và tia ló được quy định bởi các tia sáng đặc biệt đi qua thấu kính.
Thực hiện Thí nghiệm 1 và 2, từ đó nêu nhận xét về mối liên hệ giữa phương của tia tới và phương của tia ló trong từng trường hợp.

Ta cần thực hiện Thí nghiệm 1 (với thấu kính hội tụ) và Thí nghiệm 2 (với thấu kính phân kì) để quan sát đường đi của hai tia sáng đặc biệt:
Tia đi qua quang tâm ($O$): Tia tới đi qua $O$.
Tia song song với trục chính: Tia tới song song với trục chính.
Dựa vào quy tắc truyền ánh sáng qua thấu kính, ta nhận xét phương của tia ló so với tia tới trong từng trường hợp.
Kết quả thực hiện thí nghiệm và nhận xét về đường truyền của tia sáng qua thấu kính là:
Tia tới đi qua quang tâm (O): Tia ló có phương trùng với tia tới (tia truyền thẳng không bị khúc xạ).
Tia tới có phương song song với trục chính: Tia ló đi qua tiêu điểm chính (F') của thấu kính.
Tia tới đi qua quang tâm (O): Tia ló có phương trùng với tia tới (tia truyền thẳng không bị khúc xạ).
Tia tới có phương song song với trục chính: Tia ló có đường kéo dài đi qua tiêu điểm chính (F) của thấu kính (đường kéo dài của tia ló đi qua tiêu điểm nằm cùng phía với tia tới).
Các tia sáng đặc biệt qua thấu kính có quy tắc truyền rõ ràng:
Tia đi qua quang tâm luôn truyền thẳng qua cả thấu kính hội tụ và phân kì.
Tia song song với trục chính sẽ đi qua tiêu điểm chính (F') đối với thấu kính hội tụ, và có đường kéo dài đi qua tiêu điểm chính (F) đối với thấu kính phân kì.
• Xem thêm:
Giải KHTN 9 trang 28 Chân trời sáng tạo SGK
Giải KHTN 9 trang 29 Chân trời sáng tạo SGK
Giải KHTN 9 trang 31 Chân trời sáng tạo SGK
Giải KHTN 9 trang 32 Chân trời sáng tạo SGK
Giải KHTN 9 trang 33 Chân trời sáng tạo SGK