Chuyển động ném là một trong những chuyển động thường gặp trong cuộc sống như: máy bay trực thăng thả những thùng hàng cứu trợ, vận động viên đẩy tạ. Trong cả 2 trường hợp, vật đều được ném từ độ cao h so với mặt đất và có vectơ vận tốc đầu v0 hợp với phương ngang một góc α (0≤α≤900).
Vậy phương trình quỹ đạo ném ngang viết như thế nào? công thức ném ngang ném xiên ra sao? chúng ta cùng tìm hiểu qua bài viết về chuyển động ném dưới đây.
I. Chuyển động ném ngang
1. Mô tả chuyển động ném ngang
Dưới đây là ảnhh chụp hoạt nghiệm tại nhiều thời điểm khác nhau khi thả viên bi đỏ rơi tự do và bắn viên bi vàng theo phương ngang.
Phân tích chuyển động của viên bi vàng theo hai phương vuông góc
Quỹ đạo của viên bi vàng có dạng đường cong.
+ Trên trục Ox: hình chiếu vị trí của viên bi vàng di chuyển được những quãng đường như nhau sau những khoảng thời gian bằng nhau. Do đó trên phương này, viên bi vàng chuyển động thẳng đều.
+ Trên trục Oy: hình chiếu vị trí của viên bi vàng hoàn toàn trùng với vị trí của viên bi màu đỏ ở hình trên. Do đó trên phương này, viên bi vàng chuyển động nhanh dần đều.
2. Giải thích chuyển động ném ngang
Biểu diễn vận tốc của vật và hình chiếu của nó lên hai trục Ox, Oy trong quá trình chuyển động như sau:
* Trên trục Ox
- Gia tốc: ax = 0 nên vật chuyển động thẳng đều trên Ox
- Vận tốc: vx = vo là hằng số
- Phương trình chuyển động:
* Trên trục Oy
- Gia tốc: ay = g là hằng số nên vật chuyển động nhanh dần đều trên Oy (do vecto hình chiếu vận tốc và gia tốc luôn cùng chiều).
- Vận tốc: vy = g.t
- Phương trình chuyển động:
- Dạng của quỹ đạo:
Phương trình quỹ đạo của vật có dạng:
Như vậy, quỹ đạo của vật là một nhánh của đường parabol
- Thời gian rơi của vật:
- Tầm xa: khoảng cách xa nhất (theo phương ngang) so với vị trí ném được xác định:
II. Chuyển động ném xiên
Mục đích: Tìm điều kiện về ném vật trong không khí ở một độ cao h xác định để đạt được tầm xa lớn nhất.
- Tầm xa của chuyển động ném xiên phụ thuộc vào góc ném và độ lớn vận tốc tại điểm ném.
Hy vọng với bài viết Phương trình quỹ đạo ném ngang, công thức ném ngang ném xiên Vật lí 10 bài 9 sách Chân trời sáng tạo ở trên đã giúp các em hiểu và nắm vững phần kiến thức này. Mọi góp ý và thắc mắc các em hãy để lại nhận xét dưới bài viết để Hay Học Hỏi ghi nhận và hỗ trợ, chúc các em học tốt.
• Xem các bài tập Vật lí 10 SGK Chân trời sáng tạo cùng chuyên mục
• Xem thêm lý thuyết Vật lí 10 SGK Chân trời sáng tạo
> Lý thuyết Bài 10 Vật lí 10 Chân trời sáng tạo: Ba định luật Newton về chuyển động
> Lý thuyết Bài 11 Vật lí 10 Chân trời sáng tạo: Một số lực trong thực tiễn
> Lý thuyết Bài 12 Vật lí 10 Chân trời sáng tạo: Chuyển động của vật trong chất lưu
> Lý thuyết Bài 13 Vật lí 10 Chân trời sáng tạo: Tổng hợp lực – Phân tích lực
> Lý thuyết Bài 14 Vật lí 10 Chân trời sáng tạo: Moment. Điều kiện cân bằng của vật
> Lý thuyết Bài 15 Vật lí 10 Chân trời sáng tạo: Năng lượng và công
> Lý thuyết Bài 16 Vật lí 10 Chân trời sáng tạo: Công suất – Hiệu suất