Sơ đồ mối quan hệ và dãy chuyển hóa giữa các Hợp chất Vô cơ - hóa 9 bài 12

Vậy sơ đồ mối quan hệ hay dãy chuyển hóa giữa các hợp chất vô cơ này như thế nào? điều kiện cho sự chuyển đổi từ chất vô cơ thành chất vô cơ khác là gì? chúng ta cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

I. Sơ đồ mối quan hệ (dãy chuyển hóa) giữa các hợp chất vô cơ

• Như các em đã biết, hợp chất vô cơ này có thể chuyển đổi thành loại hợp chất vô cơ khác, sơ đồ sau thể hiện mối quan hệ giữa các hợp chất vô cơ:

• Điều kiện của phản ứng chuyển đổi giữa các chất vô cơ

 - Sản phẩm phải có 1 chất kết tủa hoặc chất bay hơi

 - Axit mới sinh ra yếu hơn axit tham gia phản ứng

II. Các phản ứng minh họa sự chuyển đổi giữa các hợp chất vô cơ

- Sự chuyển hóa giữa các hợp chất vô cơ là đa dạng và phức tạp, dưới đây là các phản ứng minh họa cho sơ đồ dãy chuyển hóa ở trên.

 (1) CaO_(r) + 2HCl_(dd) → CuCl_2(dd) + H₂O_(l)

 (2) CO_2(k) + 2NaOH_(dd) → Na₂CO_3(dd) + H₂O_(l)

 (3) K₂O_(r) + H₂O_(l) → 2KOH_(dd)

 (4) Cu(OH)_2(dd) → CuO_(r) + H₂O_(l)

 (5) SO_3(k) + H₂O_(l) → H₂SO_4(dd)

 (6) Mg(OH)_2(r) + H₂SO_4(dd) → MgSO_4(dd) + 2H₂O_(l)

 (7) CuSO_4(dd) + 2NaOH_(dd) → Cu(OH)_2(r) + Na₂SO_4(dd)

 (8) AgNO_3(dd) + HCl_(dd) → AgCl_(r) + HNO_3(dd)

 (9) H₂SO_4(dd) + ZnO_(r) → ZnSO_4(dd) + H₂O_(l)

* Một số lưu ý:

- Một số oxit kim loại như Al₂O₃, MgO, BaO, CaO, Na₂O, K₂O,... không bị khử bởi H₂ hay CO.

- Các oxit kim loại khi ở trạng thái hóa trị cao là oxit axit như: CrO₃, Mn₂O₇,...

- Các phản ứng hóa học xảy ra phải tuân theo các điều kiện của từng phản ứng.

- Khi các oxit axit tác dụng với dung dịch kiềm thì tùy theo tỉ lệ số mol sẽ tạo ra muối axit hay muối trung hòa, ví dụ:

 NaOH + CO₂ → NaHCO₃

 2NaOH + CO₂  → Na₂CO₃ + H₂O

- Khi tác dụng với axit sunfuric đặc (H₂SO_{4 đặc}) kim loại sẽ thể hiện hóa trị cao nhất và không giải phóng khí Hidro (H₂), ví dụ:

 Cu + 2H₂SO₄ → CuSO₄ + SO₂↑ + 2H₂O

III. Bài tập vận dụng mối liên hệ giữa các hợp chất vô cơ

* Bài 1 trang 41 SGK Hóa 9: Một trong những thuốc thử nào sau đây có thể dùng phân biệt dung dịch natri sunfat và dung dịch natri cacbonat:

a) Dung dịch bari clorua.

b) Dung dịch axit clohiđric.

c) Dung dịch chì nitrat.

d) Dung dịch bạc nitrat.

e) Dung dịch natri hiđroxit.

Giải thích và viết phương trình hóa học.

>> Giải bài 1 trang 41 SGK Hóa 9

* Bài 2 trang 41 SGK Hóa 9: a) Cho các dung dịch sau đây phản ứng vời nhau từng đôi một, hãy ghi dấu (x) nếu có phản ứng xảy ra, dấu (0) nếu không có phản ứng:

b) Viết các phương trình hóa học (nếu có).

>> Giải bài 2 trang 41 SGK Hóa 9

* Bài 3 trang 41 SGK Hóa 9: Viết phương trình hóa học cho những chuyển đổi hóa học sau:

>> Giải bài 3 trang 41 SGK Hóa 9

* Bài 4 trang 41 SGK Hóa 9: Có những chất: Na₂O, Na, NaOH, Na₂SO₄, Na₂CO₃, NaCl.

a) Dựa vào mối quan hệ giữa các chất, hãy sắp xếp các chất trên thành một dãy chuyển hóa.

b) Viết phương trình hóa học cho mỗi dãy chuyển hóa.

>> Giải bài 4 trang 41 SGK Hóa 9