Sự dẫn nhiệt là gì? Tính dẫn nhiệt của các chất và Bài tập - Vật lý 8 bài 22

Để giải đáp câu hỏi trên, chúng ta cùng tìm hiểu về sự dẫn nhiệt là gì? Tính dẫn nhiệt của các chất như thế nào? qua bài viết dưới đây.

I. Sự dẫn nhiệt

* Thí nghiệm sự dẫn nhiệt: Các đinh a, b, c, d, e được gắn bằng sáp và thanh đồng AB. Dùng đèn cồn đun nóng đầu A của thanh đồng như hình dưới: 

 * Câu C1 trang 77 SGK Vật Lý 8: Các đinh rơi xuống chứng tỏ điều gì?

° Trả lời: Điều này chứng tỏ khi nung nóng đầu A, nhiệt lượng đã được thanh đồng truyền đi đến mọi điểm và làm cho sáp nóng lên và bị chảy ra thành chất lỏng.

* Câu C2 trang 77 SGK Vật Lý 8: Các đinh rơi xuống trước, sau theo thứ tự nào?

° Trả lời: Theo thứ tự từ A đến B: a, b, c, d và e.

* Câu C3 trang 77 SGK Vật Lý 8: Hãy dựa vào thứ tự rơi xuống của các đinh để mô tả sự truyền nhiệt năng trong thanh đồng AB.

° Trả lời: Các đinh rơi theo thứ tự a, b, c, d và e chứng tỏ nhiệt năng được truyền từ phần nóng hơn sang phần ít nóng hơn (từ A sang B).

⇒ Dẫn nhiệt là sự truyền nhiệt năng từ phần này sang phần khác của một vật, từ vật này sang vật khác

II. Tính dẫn nhiệt của các chất

* Thí nghiệm 1: Dùng đèn còn đun nóng đồng thời các thành đồng, nhôm, thủy tinh có đinh gắn bằng sáp như hình sau:

* Câu C4 trang 78 SGK Vật Lý 8: Các đinh gắn ở đầu các thanh có rơi xuống đồng thời không? Hiện tượng này chứng tỏ điều gì?

° Trả lời: Các đinh gắn ở đầu các thanh rơi xuống không đồng thời. Hiện tượng này chứng tỏ các thanh đồng, nhôm và thủy tinh dẫn nhiệt không giống nhau.

* Câu C5 trang 78 SGK Vật Lý 8: Hãy dựa vào thí nghiệm trên để so sánh tính dẫn nhiệt của đồng, nhôm, thủy tinh. Chất nào dẫn nhiệt tốt nhất, chất nào dẫn nhiệt kém nhất? Từ đó có thế rút ra kết luận gì?

° Trả lời: Kết quả thí nghiệm cho thấy chiếc đinh gắn ở thanh đồng rơi xuống trước, tiếp theo là đinh gắn ở thanh nhôm và cuối cùng là đinh gắn ở thanh thủy tinh. Như vậy, trong ba chất trên, đồng là chất dẫn nhiệt tốt nhất, kế đến là nhôm và cuối cùng là thủy tinh.

* Thí nghiệm 2: Dùng đèn còn đun nóng miệng một ống nghiệm trong có đựng nước, dưới đáy có 1 cục sáp như hình sau:* Câu C6 trang 78 SGK Vật Lý 8: Khi nước ở phần trên của ống nghiệm bắt đầu sôi thì cục sáp ở đáy ống nghiệm có bị nóng chảy không? Từ thí nghiệm này có thế rút ra nhận xét gì về tính dẫn nhiệt của chất lỏng?

° Trả lời: Khi nước ở phần trên của ống nghiệm bắt đầu sôi thì cục sáp ở đáy ống nghiệm chưa bị nóng chảy. Điều này cho thấy nước là chất dẫn nhiệt kém.

* Thí nghiệm 3: Dùng đèn cồn đun nóng đáy một ống nghiệm trong có không khí, ở nút gắn có 1 cục sáp như hình dưới:

* Câu C7 trang 78 SGK Vật Lý 8: Khi đáy ống nghiệm đã nóng thì miếng sáp gắn ở nút ống nghiệm có bị nóng chảy không? Từ thí nghiệm này có thể rút ra nhận xét gì về tính dẫn nhiệt của chất khí?

° Trả lời: Khi ống nghiệm đã nóng thì miếng sáp gắn ở nút ống nghiệm chưa bị nóng chảy. Điều này chứng tỏ chất khí là chất dẫn nhiệt kém.

III. Bài tập về sự dẫn nhiệt

* Câu C8 trang 78 SGK Vật Lý 8: Tìm 3 ví dụ hiện tượng dẫn nhiệt.

° Lời giải câu C8 trang 78 SGK Vật Lý 8:

- Dùng một que sắt đưa một đầu vào bếp than đang cháy, một lúc sau cầm vào đầu còn lại ta thấy nóng tay. Thanh sắt đã dẫn nhiệt từ bếp than sang tay ta.

- Khi đun nước trong ấm, nước sẽ nóng dần lên nếu thò một ngón tay vào nước ta thấy ấm tay: Nước đă truyền nhiệt từ lửa sang tay ta.

- Nhúng một đầu chiếc thìa bằng bạc vào một cốc nước sôi ta có cảm giác tay nóng lên: Thìa bạc đã truyền nhiệt từ nước nóng sang tay ta.

* Câu C9 trang 78 SGK Vật Lý 8: Tại sao nồi, xoong thường làm bằng kim loại, còn bát đĩa thường là bằng sứ?

° Lời giải câu C9 trang 78 SGK Vật Lý 8:

- Nồi, xoong dùng để nấu chín thức ăn. Làm nồi xoong bằng kim loại vì kim loại dẫn nhiệt tốt làm cho thức ăn nhanh chín.

- Bát đĩa dùng để đựng thức ăn, muốn cho thức ăn lâu bị nguội thì bát đĩa làm bằng sứ là tốt nhất vì sứ là chất dẫn nhiệt kém.

* Câu C10 trang 78 SGK Vật Lý 8: Tại sao về mùa đông mặc nhiều áo mỏng ấm hơn mặc một áo dày?

° Lời giải câu C10 trang 78 SGK Vật Lý 8:

- Nếu mặc cùng một lúc nhiều áo mỏng sẽ tạo ra được các lớp không khí khác nhau giữa các lớp áo, các lớp không khí này dẫn nhiệt rất kém (hạn chế dẫn hơi lạnh từ ngoài vào và ít truyền nhiệt từ cơ thể ra ngoài) nên có thể giữ ấm cho cơ thể tốt hơn.

* Câu C11 trang 78 SGK Vật Lý 8: Về mùa nào chim thường hay đứng xù lông? Tại sao?

° Lời giải câu C11 trang 78 SGK Vật Lý 8:

- Về mùa đông chim thường hay đứng xù lông vì mùa đông, thời tiết lạnh, chim xù lông đế tạo ra các lớp không khí dẫn nhiệt kém giữa các lông chim, điều này giúp chim được giữ ấm hơn.

* Câu C12 trang 78 SGK Vật Lý 8: Tại sao trong những ngày rét sờ vào kim loại ta lại thấy lạnh, còn trong những ngày nắng nóng sờ vào kim loại ta lại thấy nóng?

° Lời giải câu C12 trang 78 SGK Vật Lý 8:

- Kim loại là chất dẫn nhiệt rất tốt. Vào những ngày rét, nhiệt độ bên ngoài thấp hơn nhiệt độ của cơ thể nên khi sờ vào kim loại, nhiệt truyền từ cơ thể sang kim loại và bị phân tán nhanh, làm cho ta có cảm giác bị lạnh đi một cách nhanh chóng.

- Ngược lại vào những ngày nắng nóng, nhiệt độ của kim loại bên ngoài cao hơn nhiệt độ của cơ thể. Khi chạm vào kim loại, nhiệt lượng truyền từ kim loại sang cơ thể làm cho ta có cảm giác nóng lên.