Tinh bột, Xenlulozơ Tính chất hóa học, Tính chất vật lý, Ứng dụng của Tinh bột và Xenlulozơ - Hóa 9 bài 52

Vậy Tinh bột và Xenlulozơ có tính chất hóa học và tính chất vật lý gì? cấu tạo phân tử của tinh bột và xenlulozơ ra sao? Chúng có ứng dụng gì trong đời sống con người? chúng ta cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

I. Trạng thái tự nhiên của tinh bột và xenlulozơ

• Tinh bột: Có trong các loại hạt, củ, quả như lúa, ngô, khoai chuối xanh,...

• Xenlulozơ: Là thành phần chính của bông, gỗ, tre, nứa,...

II. Tính chất vật lý của tinh bột, xenlulozơ

• Tính chất vật lý của tinh bột

- Tinh bột là chất rắn màu trắng, không tan trong nước lạnh, tan được trong nước nóng tạo thành dung dịch keo gọi là hồ tinh bột.

• Tính chất vật lý của xenlulozơ

- Xenlulozơ là chất rắn màu trắng, không tan trong nước ngay cả khi đun nóng.

III. Đặc điểm cấu tạo của tinh bộ, xenlulozơ

- Công thức phân tử của tinh bột và xenlulozơ là (-C₆H₁₂O₅-)_n.

- Phân tử gồm nhiều mắt xích -C₆H₁₂O₅- liên kết với nhau số mắt xích trong:

  Phân tử tinh bột n ≈ 1200 - 6000.

  Phân tử xenlulozơ n ≈ 10000 - 14000.

IV. Tính chất hóa học của tinh bộ, xenlulozơ

1. Phản ứng thủy phân tinh bột, xenlulozơ

 (-C₆H₁₂O₅-)_n +nH₂O  nC₆H₁₂O₆ 

2. Tác dụng của tinh bột với iot

- Tinh bột tác dụng với iot tạo ra màu xanh đặc trưng (đây là phương pháp dùng để nhận viết hồ tinh bột hoặc nhận biết iot)

V. Ứng dụng của tinh bộ, xenlulozơ

- Tinh bột và xenlulozơ được tạo thành trong cây xanh nhờ quá trình quang hợp

 6nCO₂ + 5nH₂O   (-C₆H₁₂O₅-)_n + 6nO₂

- Trong đời sống tinh bột lương thực quan trọng cho con người, sản xuất glucozơ và rượu etylic; Xenlulozơ được ứng dụng để sản xuất giấy, vật liệu xây dựng, vải sợi, đồ gỗ,...

VI. Bài tập về Tinh bột, xenlulozơ

* Bài 1 trang 158 SGK Hóa 9: Chọn từ thích hợp (xenlulozơ hoặc tinh bột) rồi điền vào các chỗ trống:

a) Trong các loại củ, quả, hạt có chứa nhiều ...

b) Thành phần chính của sợi bông, gỗ, nứa là ...

c) ... là lương thực của con người

>> Giải bài 1 trang 158 SGK Hóa 9

* Bài 2 trang 158 SGK Hóa 9: Phát biểu nào sau đây đúng:

A. Xenlulozơ và tinh bột có phân tử khối nhỏ.

B. Xenlulozơ có phân tử khối nhỏ hơn tinh bột.

C. Xenlulozơ và tinh bột có phân tử khối bằng nhau.

D. Xenlulozơ và tinh bột đều có phân tử khối rất lớn, nhưng phân tử khối của xenlulozơ lớn hơn nhiều so với tinh bột.

>> Giải bài 2 trang 158 SGK Hóa 9

* Bài 3 trang 158 SGK Hóa 9: Nêu phương pháp hóa học nhận biết các chất rắn màu trắng sau:

a) Tinh bột, xenlulozơ, saccarozơ.

b) Tinh bột, glucozơ, saccarozơ.

>> Giải bài 3 trang 158 SGK Hóa 9

* Bài 4 trang 158 SGK Hóa 9: Từ tinh bột người ta sản xuất ra rượu etylic theo hai giai đoạn sau:

a) (- C₆H₁₀O₅ -)_n → C₆H₁₂O₆ hiệu suất 80%.

b) C₆H₁₂O₆ → C₂H₅OH hiệu suất 75%.

Hãy viết phương trình theo các giai đoạn trên. Tính khối lượng rượu etylic thu được từ 1 tấn tinh bột.

>> Giải bài 4 trang 158 SGK Hóa 9