Vấn đề chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo ngành ở Đồng bằng Sông Hồng - Địa lí 12 bài 33

Vậy Đồng bằng sông Hồng có đặc điểm gì? Đồng bằng sông Hồng có bao nhiêu tỉnh? có thế mạnh gì? diện tích bao nhiêu, mật độ dân số thế nào? Tất cả những câu hỏi đó sẽ được giải đáp trong bài viết dưới đây.

Đồng bằng sông Hồng có các thế mạnh là nằm trong vùng kinh tế trọng điểm, giáp các vùng và vịnh bắc bộ, đất nông nghiệp chiếm 51,2% diện tích đồng bằng; Giáp biển nên thủy hải sản phong phú, phát triển du lịch và cảng biển; Lao động dồi dào, có kinh nghiệm và trình độ, ...

1. Các thế mạnh chủ yếu của vùng.

a) Vị trí địa lí:

• Vùng Đồng bằng sông Hồng giáp: Trung du - miền núi phía Bắc, Bắc Trung Bộ và vịnh Bắc Bộ.

• Diện tích của vùng đồng bằng sông Hồng:

- Là vùng có diện tích 15.000 km², chiếm 4,5% diện tích tự nhiên của cả nước.

• Dân số của đồng bằng sông Hồng

- Dân số: 18,2 triệu người (2006), chiếm 21,6% dân số cả nước.

• Vùng đồng bằng sông Hồng gồm 10 tỉnh, thành:

- Đó là các tỉnh: Hà Nội, Hải Phòng, Vĩnh Phúc, Hà Nam, Hưng Yên, Hải Dương, Bắc Ninh, Thái Bình, Nam Định, Ninh Bình.

b) Tài nguyên thiên nhiên:

• Diện tích đất nông nghiệp: khoảng 760.000 ha, trong đó 70% có độ phì cao và trung bình, có giá trị lớn về sản xuất nông nghiệp.

• Khí hậu vùng đồng bằng sông Hồng là: nhiệt đới ẩm gió mùa, có mùa đông lạnh làm cho cơ cấu cây trồng đa dạng.

• Ý nghĩa:

   + Dễ dàng giao lưu kinh tế với các vùng khác và với nước ngoài.

   + Gần các vùng giàu tài nguyên.

• Tài nguyên nước:

- Có tài nguyên nước phong phú, có giá trị lớn về kinh tế: nước sông (hệ thống sông Hồng và sông Thái Bình), nước ngầm, nước nóng, nước khoáng.

• Tài nguyên biển:

- Là vùng có bờ biển dài 400 km, vùng biển có tiềm năng lớn để phát triển nhiều ngành kinh tế (đánh bắt và nuôi trồng thuỷ sản, giao thông, du lịch)

• Tài nguyên khoáng sản:

- Vùng có khoáng sản không nhiều, có giá trị là đá vôi, sét cao lanh, than nâu, khí tự nhiên.

c) Điều kiện kinh tế - xã hội:

• Dân cư đông nên có lợi thế:

 - Có nguồn lao động dồi dào, nguồn lao động này có nhiều kinh nghiệm và truyền thống trong sản xuất, chất lượng lao động cao.

 - Tạo ra thị trường có sức mua lớn.

• Chính sách: có sự đầu tư của Nhà nước và nước ngoài.

• Cơ sở vật chất kĩ thuật và kết cấu hạ tầng phát triển mạnh (giao thông, điện, nước, thuỷ lợi, xí nghiệp, nhà máy,...)

[SCRIPT_ADS_IN_IAMGE] Kinh tế đồng bằng sông Hồng

2. Các hạn chế chủ yếu của vùng đồng bằng sông Hồng

- Dân số đông, mật độ dân số cao (1.225 ng/km² – cao gấp 4,8 lần mật độ dân số trung bình cả nước) gây sức ép về nhiều mặt, nhất là giải quyết việc làm.

- Thời tiết thất thường và thường có thiên tai: bão, lũ lụt, hạn hán…

- Sự suy thoái một số loại tài nguyên, thiếu nguyên liệu phát triển công nghiệp.

- Chuyển dịch cơ cấu kinh tế còn chậm, chưa phát huy thế mạnh của vùng.

3. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế của vùng đồng bằng sông Hồng

a) Thực trạng:

Cơ cấu kinh tế đồng bằng sông Hồng đang có sự chuyển dịch theo hướng tích cực nhưng còn chậm.

- Giảm tỉ trọng khu vực I, tăng tỉ trọng khu vực II v à III.

- Trước 1990, khu vực I chiếm tỉ trọng cao nhất. Sau 1990, khu vực III chiếm tỉ trọng cao nhất.

b) Định hướng:

• Tiếp tục chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế: giảm tỉ trọng khu vực I, tăng tỉ trọng khu vực II và III.

• Chuyển dịch trong nội bộ từng ngành kinh tế: