Tác dụng Từ, tác dụng Hóa học và tác dụng Sinh lý của dòng điện - Vật lý 7 bài 23

• Câu tạo của chuông điện, miếng thép được gắn với lá thép đàn hồi và khi công tác chưa đóng miếng sắt luôn tì sát vào tiếp điểm, như hình sau:

* Câu C2 trang 64 SGK Vật Lý 7: Khi đóng công tắc, có hiện tượng gì xảy ra với cuộn dây, với miếng sắt và với đầu gõ chuông?

° Trả lời: Khi đóng công tắc, dòng điện đi qua cuộn dây và cuộn dây trở thành nam châm điện. Khi đó cuộn dây hút miếng sắt làm cho đầu gõ chúng đập vào chuông, chuông kêu.

* Câu C3 trang 64 SGK Vật Lý 7: Ngay sau đó, mạch điện bị hở. Hãy chỉ ra chỗ hở mạch này. Giải thích tại sao miếng sắt khi đó lại trở về tì sắt vào tiếp điểm.

° Trả lời: Khi miếng sắt bị hút về đầu cuộn dây đồng thời làm cho chỗ tiếp điểm bị hở nên dòng điện trong mạch bị ngắt làm mất từ tính của cuộn dây, lá thép đàn hồi sẽ kéo miếng sắt trở về vị trí ban đầu tì vào tiếp điểm.

* Câu C4 trang 64 SGK Vật Lý 7: Tại sao chuông kêu liên tiếp chừng nào công tắc còn đóng?

° Trả lời: Khi miếng sắt tì vào tiếp điểm (nếu công tác K còn đóng) ⇒ mạch điện kín ⇒ cuộn dây hút miếng sắt ⇒ đầụ gõ chuông lại gõ vào chuông phát ra âm. Lúc này ở chỗ tiếp điểm bị hở, dòng điện trong mạch bị ngắt, cuộn dây bị mất từ tính, lá thép đàn hồi sẽ kéo miếng sắt trở về tì vào tiếp điểm, mạch điện kín. Như vậy có sự đóng ngắt mạch điện tự động và liên tục tại tiếp điểm nên chuông điện reo liên tục khi công tắc còn đóng.

• Đầu gõ chuông chuyển động làm chuông kêu liên tiếp đây là biểu hiện tác dụng cơ học của dòng điện. Các động cơ điện như quạt điện, máy bơm nước,.. hoạt động dựa trên tác dụng này của dòng điện

II. Tác dụng hóa học của dòng điện

* Bố trí thí nghiệm như hình 23.3

* Câu C5 trang 64 SGK Vật Lý 7: Quan sát đèn khi công tắc đóng và cho biết dung dịch muối đồng sunfat (CuSO₄) là chất dẫn điện hay cách điện?

° Trả lời: Khi công tắc K đóng thì đèn sáng nên chứng tỏ có dòng điện chạy qua mạch (nghĩa là có dòng điện chạy qua dung dịch muối đồng) dung dịch muối đồng sunphat là chất dẫn điện.

* Câu C6 trang 64 SGK Vật Lý 7: Thỏi than nối với cực âm lúc trước đó có màu đen. Sau vài phút thí nghiệm nó được phủ một lớp màu gì?

° Trả lời: Phần thỏi than gắn vào cực âm của nguồn điện biến đổi dần từ màu đen sang màu hơi đỏ gạch (tức là được phủ một lớp mạ đồng). Điều này chứng tỏ dòng điện có tác dụng hóa học.

⇒ Kết luận: Dòng điện đi qua dung dịch muối đồng làm cho thỏi than nối với cực âm được phủ một lớp đồng.

• Tác dụng hóa học của dòng điện được ứng dụng trong mạ điện như mạ đồng, mạ vàng, mạ kền (niken),.. để chống gỉ và làm đẹp.

III. Tác dụng sinh lý của dòng diện

• Nếu sơ ý để dòng điện đi qua cơ thể người thì dòng điện sẽ làm các cơ co giật, có thể làm tim ngừng đập, ngạt thở và thần kinh bị tê liệt. Đó là tác dụng sinh lý của dòng điện.

• Dòng điện có thể gây nguy hiểm tới tính mạng con người. Phải hết sức thận trọng khi dùng điện nhất là mạng điện trong gia đình. Tuy vậy trong y học, người ta có thể ứng dụng tác dụng sinh lí của dòng điện thích hợp để chữa một số bệnh.

⇒ Như vậy tác dụng sinh lý của dòng điện thường là có hại và chỉ có lợi khi dùng với dòng điện (có cường độ) phù hợp trong y học.

IV. Bài tập vận dụng

* Câu C7 trang 65 SGK Vật Lý 7: Vật nào dưới đây có tác dụng từ?

A. Một pin còn mới đặt riêng trên bàn.

B. Một mảnh nilông đã được cọ xát mạnh.

C. Một cuộn dây dẫn đang có dòng điện chạy qua.

D. Một đoạn băng dính.

° Lời giải câu C7 trang 65 SGK Vật Lý 7:

¤ Chọn đáp án: C. Một cuộn dây dẫn đang có dòng điện chạy qua.

* Câu C8 trang 65 SGK Vật Lý 7: Dòng điện không có tác dụng nào dưới đây?

A. Làm tê liệt thần kinh.

B. Làm quay kim nam châm

C. Làm nóng dây dẫn.

D. Hút các vụn giấy.

° Lời giải câu C8 trang 65 SGK Vật Lý 7:

¤ Chọn đáp án: D. Hút các vụn giấy.