Quy luật Menđen: Quy luật phân li độc lập, Thí nghiệm lai hai tính trạng và Ý nghĩa các quy luật của Menđen - Sinh 12 bài 9

Bài viết này chúng ta tiếp tục tìm hiểu về Quy luật Menđen, Quy luật phân li độc lập: thí nghiệm lai hai tính trạng,cơ sở tế bào học và ý nghĩa các quy luật của Menđen.

I. Thí nghiệm lai hai tính trạng

* Ví dụ: Lai 2 cây đâu Hà Lan thuần chủng khác nhau về tính trạng màu hạt và hình dạng hạt.

 P: Hạt vàng, trơn × Hạt xanh, nhăn

→ Thu được F₁ đồng tính (100% Hạt vàng, trơn)

Cho F₁ tự thụ phấn

→ Thu được F₂ có 4 kiểu hình phân li theo tỉ lệ:

 9 hạt vàng, trơn : 3 hạt vàng, nhăn : 3 hạt xanh, trơn : 1 hạt xanh, nhăn

 (3 vàng : 1 xanh) × (3 trơn : 1 nhăn)

→ Tỷ lệ kiểu hình chung bằng tích các tỷ lệ các tính trạng riêng.

• Nội dung quy luận phân li độc lập của Menđen: Các cặp nhân tố di truyền qui định các tính trạng khác nhau phân li độc lập trong qua trình hình thành giao tử.

Về thực chất, phép lai 2 tính trạng được xem là hai phép lai 1 tính trạng diễn ra độc lập và đồng thời.

II. Cơ sở tế bào học của quy luật phân li độc lập

• Các gen qui định các tính trạng khác nhau nằm trên các NST tương đồng khác nhau thì phân li độc lập khi giảm phân:

- Các cặp NST tương đồng phân li về các giao tử độc lập dẫn đến sự phân li độc lập của các alen

- Sự phân li cặp NST xảy ra với xác suất như nhau nên tạo ra 4 loại giao tử với tỉ lệ ngang nhau (1AB, 1Ab, 1aB, 1ab).

• Các nhau tử kết hợp ngẫu nhiên trong quá trình thụ tinh → Xuất hiện các tổ hợp gen khác nhau (biến dị tổ hợp).

Sự phân li độc lập của các NST trong giảm phân dẫn đến sự phân li độc lập của các alen về các giao tử

• Điều kiện nghiệm đúng:

- Số lượng cá thể ở các thế hệ lai phải đủ lớn để số liệu thống kê được chính xác.

- Sự phân li NST như nhau khi tạo giao tử và sự kết hợp ngẫu nhiên của các kiểu giao tử khi thụ tinh.

- Các giao tử và các hợp tử có sức sống như nhau. Sự biểu hiện hoàn toàn của tính trạng

- Mỗi cặp gen nằm trên một cặp NST tương đồng.

III. Ý nghĩa của các quy luật Menđen

1. Ý nghĩa lí luận

- Tạo ra số lượng lớn biến dị tổ hợp làm nguyên liệu cho tiến hóa, đa dạng phong phú sinh giới.

- Giúp sinh vật thích nghi với điều kiện sống thay đổi.

2. Ý nghĩa thực tiễn

- Dự đoán đc tỉ lệ phân li kiểu hình ở đời sau.

- Giúp con người tìm ra những tính trạng cho mình, lai giống, tạo giống mới có năng suất cao.

Công thức tổng quát cho các phép lai nhiều tính trạng