Quy luật Menđen: Phương pháp nghiên cứu di truyền học của Menđen, Cơ sở tế bào học của quy luật phân li - Sinh 12 bài 8

Bài viết này chúng ta cùng tìm hiểu Phương pháp nghiên cứu di truyền học của Menđen; Sự hình thành học thuyết khoa học và Cơ sở tế bào học của quy luật phân li? để giải đáp câu hỏi trên.

I. Phương pháp nghiên cứu di truyền học của Menđen

• Phương pháp lai và phân tích con lai của Menđen bao gồm các bước theo trình tự sau:

- Tạo dòng thuần về từng tính trạng.

- Lai các dòng thuần chủng khác biệt về 1 hoặc 2 tính trạng rồi phân tích kết quả lai ở F₁, F₂, F3.

- Sử dụng toán xác suất để phân tích kết quả lai sau đó đưa ra giả thuyết để giải thích kết quả.

- Tiến hành thí nghiệm chứng minh cho giả thuyết.

• Thí nghiệm và cách suy luận khoa học của Menđen.

Bố mẹ thuần chủng: cây hoa đỏ x cây hoa trắng

F₁: 100% hoa đỏ

Cho F₁ tự thụ phấn ⇒ F₂

F₂: 705 cây hoa đỏ: 224 cây hoa trắng (xấp xỉ 3 đỏ: 1 trắng)

II. Hình thành học thuyết khoa học

1. Nội dung giả thuyết

- Mỗi tính trạng đều do 1 cặp nhân tố di truyền qui định. Trong tế bào, các nhân tố di truyền không hòa trộn vào nhau.

- Bố (mẹ) chỉ truyền cho con (qua giao tử) 1 trong 2 thành viên của nhân tố di truyền.

- Khi thụ tinh, các giao tử kết hợp với nhau một cách ngẫu nhiên tạo nên các hợp tử.

2. Kiểm tra giả thuyết

- Bằng phép lai phân tích (lai kiểm nghiệm): Tiến hành ở 7 tính trạng khác nhau, cho F₁ lai với cây hoa trắng cho tỉ lệ kiểu hình xấp xỉ 1:1

- Sơ đồ lai như dự đoán của Men đen.

Qui ước gen: A ⇒ qui định hoa đỏ là trội hoàn toàn so với a ⇒ qui định hoa trắng.

Ta có sơ đồ lai một cặp tính trạng như sau:

 P thuần chủng: AA  x  aa

 Gp:                    A   |   a

 F₁:           Aa (100% hoa đỏ)

 F₁ x F₁:             Aa x Aa

 GF₁ :             A, a   |   A , a

 F₂:   KG:   1AA: 2Aa: 1aa

         KH:  3hoa đỏ: 1 hoa trắng

3. Nội dung quy luật phân li

- Mỗi tính trạng được qui định bởi 1 cặp alen.

- Các alen của bố, mẹ tồn tại trong tế bào của cơ thể con một cách riêng rẽ, không hòa trộn vào nhau.

- Khi hình thành giao tử, các thành viên của cặp alen phân li đồng đều về các giao tử, nên 50% số giao tử chứa alen này và 50% số giao tử chứa alen kia.

III. Cơ sở tế bào học của quy luật phân li

- Trong tế bào sinh dưỡng, các gen và các NST luôn tồn tại thành từng cặp (các gen nằm trên các NST).

- Khi giảm phân tạo giao tử, các thành viên của một cặp alen phân li đồng đều về các giao tử, mỗi NST trong từng cặp NST tương đồng cũng phân li đồng đều về các giao tử.

- Lôcut: là vị trí xác định của mỗi gen trên NST.

- Alen: là những trạng thái (với trình tự nuclêôtit) khác nhau của cùng 1 gen.

Sự phân li của các NST trong cặp tương đồng dẫn đến sự phân li của các alen trong quá trình hình thành giao tử