Sự nhiễm từ của Sắt Thép, Nam châm điện là gì, Đặc điểm và Cấu tạo - Vật lý 9 bài 25

Để có lời giải đáp cho vấn đề trên, bài viết này chúng ta cùng tìm hiểu về sự nhiễm từ của Sắt, Thép từ đó tìm hiểu Nam châm điện là gì? có cấu tạo và đặc điểm như thế nào?

I. Sự nhiễm từ của Sắt, Thép

- Lõi sắt hoặc lõi thép làm tăng tác dụng từ của ống dây có dòng điện. Khi ngắt điện, lõi sắt non mất hết từ tính còn lõi thép thì vẫn giữ được từ tính.

- Sở dĩ lõi sắt hoặc lõi thép làm tăng tác dụng từ của ống dây vì khi đặt trong từ trường thì lõi sắt, thép bị nhiễm từ và trở thành một nam châm nữa.

- Không những sắt, thép mà các vật liệu từ như niken, côban,.. đặt trong từ trường, đều bị nhiễm từ.

II. Nam châm điện đặc điểm và cấu tạo

- Người ta ứng dụng đặc tính về sự nhiễm từ của sắt để làm nam châm điện.

• Cấu tạo và đặc điểm của nam châm điện

- Nam châm điện có cấu tạo gồm một ống dây dẫn trong đó có lõi sắt non.

- Có thể làm tăng lực từ của nam châm điện tác dụng lên một vật bằng cách tăng cường độ dòng điện chạy qua các vòng dây hoặc tăng số vòng của ống dây. Đây chính là đặc điểm rất có lợi khi sử dụng nam châm điện.

III. Bài tập về sự nhiễm từ của sắt, thép, nam châm điện

* Câu C1 trang 68 SGK Vật Lý 9: Nhận xét về tác dụng từ của ống dây có lõi sắt non và ống dây có lõi thép khi ngắt dòng điện qua ống dây.

° Lời giải C1 trang 68 SGK Vật Lý 9:

- Lõi sắt non mất hết từ tính còn lõi thép thì vẫn giữ được từ tính, khi ngắt dòng điện đi qua ống dây

* Câu C2 trang 68 SGK Vật Lý 9: Quan sát và chỉ ra các bộ phận của nam châm điện mô tả trên hình 25.3 SGK. Cho biết ý nghĩa của các con số khác nhau ghi trên ống dây

° Lời giải C2 trang 68 SGK Vật Lý 9:

• Cấu tạo: gồm một ống dây gồm nhiều vòng dây quấn xung quanh một lõi sắt non.

• Ý nghĩa của các con số khác nhau ghi trên ống dây

 - Số 1A – 22 cho biết ống dây được dùng với dòng điện có cường độ 1A và điện trở của ống dây là 22 .

 - Số 0, 1000, 15000 ghi trên ống dây cho biết ống dây có thể sử dụng với những số vòng dây khác nhau, tùy theo cách chọn để nối hai dầu dây với nguồn điện. Số vòng dây càng lớn thì nam châm điện càng mạnh.

* Câu C3 trang 69 SGK Vật Lý 9: So sánh các nam châm điện được mô tả trên hình 25.4 SGK. Trong các nam châm điện a và b; c và d; b, d và e thì nam châm nào mạnh hơn?

° Lời giải C3 trang 69 SGK Vật Lý 9:

- Nam châm nào có dòng điện càng lớn và số vòng dây càng nhiều thì nam châm đó càng mạnh.

⇒ Nam châm b mạnh hơn a, d mạnh hơn c, e mạnh hơn b và d.

* Câu C4 trang 69 SGK Vật Lý 9: Khi chạm mũi chiếc kéo vào đầu thanh nam châm thì sau đó mũi kéo hút được các vụn sắt. Giải thích vì sao?

° Lời giải C4 trang 69 SGK Vật Lý 9:

- Vì mũi kéo bị nhiễm từ và trở thành một nam châm. Mặt khác, kéo làm bằng thép nên khi không còn tiếp xúc với nam châm nữa, nó vẫn giữ được từ tính lâu dài.

* Câu C5 trang 69 SGK Vật Lý 9: Muốn nam châm điện mất hết từ tính thì làm thế nào?

° Lời giải C5 trang 69 SGK Vật Lý 9:

- Cần ngắt dòng điện đi qua ống dây của nam châm.

* Câu C6 trang 69 SGK Vật Lý 9: Em hãy trả lời câu hỏi ở phần mở bài.

° Lời giải C6 trang 69 SGK Vật Lý 9:

• Cấu tạo của nam châm điện: Gồm một ống dây dẫn gồm nhiều vòng dây quấn xung quanh một lõi sắt non.

• Nam châm điện có lợi thế (đặc điểm của nam châm điện):

- Có thế chế tạo nam châm điện cực mạnh bằng cách tăng số vòng dây và tăng cường độ dòng điện đi qua ống dây.

- Chỉ cần ngắt dòng điện đi qua ống dây làm nam châm mất hết từ tính

- Có thể thay đổi tên từ cực của nam châm điện bằng cách đổi chiều dòng điện qua ống dây.