Chào các em! Hôm nay chúng ta sẽ cùng giải chi tiết Bài 4 trang 11 trong sách giáo khoa Hóa học 11, bộ sách Chân trời sáng tạo. Đây là một bài tập quan trọng, giúp các em củng cố kiến thức về sự chuyển dịch cân bằng hóa học
Xét các hệ cân bằng sau trong một bình kín
a) C(s) + H2O(g) ⇌ CO(g) + H2(g) ΔrHo298 = 131 kJ
b) CO(g) + H2O(g) ⇌ CO2(g) + H2(g) ΔrHo298 = - 41 kJ
Các cân bằng trên chuyển dịch theo chiều nào khi thay đổi một trong các yếu tố sau
(1) Tăng nhiệt độ
(2) Thêm lượng hơi nước vào hệ
(3) Thêm khí H2 vào hệ
(4) Tăng áp suất chung bằng cách nén cho thể tích của hệ giảm xuống
(5) Dùng chất xúc tác
Để giải quyết bài toán này, các em cần áp dụng nguyên lí Le Châtelier: "Một cân bằng đang ở trạng thái cân bằng, khi chịu tác động từ bên ngoài (thay đổi nồng độ, áp suất, nhiệt độ), sẽ dịch chuyển theo chiều chống lại tác động đó để thiết lập một cân bằng mới."
Ảnh hưởng của nhiệt độ:
Phản ứng thu nhiệt (): Tăng nhiệt độ, cân bằng dịch chuyển theo chiều thuận.
Phản ứng tỏa nhiệt (): Tăng nhiệt độ, cân bằng dịch chuyển theo chiều nghịch.
Ảnh hưởng của nồng độ:
Tăng nồng độ chất phản ứng, cân bằng dịch chuyển theo chiều thuận.
Tăng nồng độ sản phẩm, cân bằng dịch chuyển theo chiều nghịch.
Ảnh hưởng của áp suất:
Chỉ áp dụng cho các phản ứng có chất khí và có sự thay đổi về tổng số mol khí.
Tăng áp suất, cân bằng dịch chuyển theo chiều làm giảm số mol khí.
Giảm áp suất, cân bằng dịch chuyển theo chiều làm tăng số mol khí.
Ảnh hưởng của chất xúc tác:
Chất xúc tác chỉ làm tăng tốc độ phản ứng, giúp hệ đạt trạng thái cân bằng nhanh hơn, nhưng không làm dịch chuyển cân bằng.
Các yếu tố | Phản ứng a xảy ra theo chiều | Phản ứng b xảy ra theo chiều |
(1) Tăng nhiệt độ | Thuận | nghịch |
(2) Thêm lượng hơi nước vào hệ | thuận | thuận |
(3) Thêm khí H2 vào hệ | nghịch | nghịch |
(4) Tăng áp suất chung bằng cách nén cho thể tích của hệ giảm xuống | nghịch | không đổi |
(5) Dùng chất xúc tác | không đổi | không đổi |
Qua bài tập này, các em đã rèn luyện được cách áp dụng nguyên lí Le Châtelier để dự đoán sự dịch chuyển của cân bằng hóa học khi có các yếu tố bên ngoài tác động. Hãy luôn ghi nhớ các yếu tố ảnh hưởng và cách chúng tác động đến từng loại phản ứng.
• Xem thêm:
Bài 3 trang 11 Hoá 11 SGK Chân trời sáng tạo: Viết biểu thức tính KC cho các phản ứng sau...